Tin RFI.– Thông báo đóng chiếc hàng không mẫu hạm thứ hai được Bộ Quốc phòng Trung Quốc đưa ra ngày 31/12/2015 là một trong những điểm quan trọng trong chiến dịch phát triển quân đội của Chủ tịch Tập Cận Bình. Phóng viên thường trú của tờ Le Monde tại Thượng Hải phân tích chiến lược mới của Trung Quốc dưới tựa đề : «Chủ tịch Tập Cận Bình cải tổ quân đội Trung Quốc».

Thứ nhất, theo Le Monde, thông báo đang đóng tầu sân bay thứ hai khẳng định Bắc Kinh từ bỏ chiến lược phòng thủ đơn thuần. Thông tin chính thức cho biết chiếc tầu sân bay này đang được đóng tại cảng Đại Liên, miền đông bắc Trung Quốc. Điều này hoàn toàn đúng với thông tin được tạp chí quốc phòng Jane’s của Anh công bố vào tháng 09/2015 dựa trên những bức ảnh chụp từ vệ tinh.

Hàng không mẫu hạm thứ hai có trọng tải chừng 50.000 tấn và vẫn được trang bị động cơ thông thường, chứ không bằng nguyên tử lực. Điều này chứng tỏ, một mặt, Trung Quốc còn phải cải thiện trình độ công nghệ, mặt khác, Bắc Kinh tỏ ra nóng lòng cần một tầu sân bay mới. Như vậy, hàng không mẫu hạm thứ hai sẽ góp phần vào việc nâng cao vị thế tương xứng với cường quốc thứ hai trên thế giới. Trong khi đó, trước đây, quân đội Trung Quốc tập trung vào một chiến lược phòng thủ chống kẻ thù tiến gần tới biên giới với công thức « A2/AD » (Anti Access/Area Denial : Chống tiếp cận/Vùng cấm).

Chiến lược phát triển quân sự cũng được khẳng định qua ý định của Bắc Kinh mở một căn cứ quân sự tại Djibouti. Đây là chủ đề từng được tranh luận tại Trung Quốc vì hoàn toàn đi ngược với chiến lược « ẩn mình chờ thời » trên trường quốc tế được áp dụng từ gần 40 năm nay. Ngoài ra, Bắc Kinh tiến hành các công trình bồi đắp trên quần đảo Trường Sa ở biển Đông, trong đó có hai đường băng đang trong quá trình hoàn thiện.

Chủ tịch Tập Cận Bình, kiêm Tổng chỉ huy quân đội, muốn có trong tay những đội quân có khả năng tác chiến, sẵn sàng chiến đấu và có « khả năng chiến thắng một cuộc chiến trong thời kỳ công nghệ thông tin ». Lễ diễu binh ngày 03/09/2015 trên quảng trường Thiên An Môn vừa nhằm biểu dương lực lượng phục vụ mục đích chính trị trong nước, vừa nhằm khuyếch trương hình ảnh đất nước trên trường quốc tế.

Điểm thứ hai, theo nhật báo Le Monde, từ khi lên nắm quyền cách đây ba năm, Chủ tịch Tập Cận Bình muốn khẳng định rằng quân đội nằm dưới sự chỉ huy của ông. Rất nhiều sĩ quan cao cấp trong hàng ngũ quân đội đã bị thanh trừng trong chiến dịch chống tham nhũng của người đứng đầu Trung Quốc. Như vậy, ông Tập Cận Bình có thể bổ nhiệm những vị tướng tá trung thành với ông vào các vị trí đó.

Tháng 07/2015, đảng Cộng sản thông báo bắt tướng Quách Bá Hùng (Guo Bo Xiong), cựu Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương, bị kết tội nhận hối lộ để thăng chức. Một nhân vật số hai khác của quân đội, tướng Từ Tài Hậu (Xu Cai Hou), đã bị bắt giam từ năm 2014 cũng vì tội «mua quan bán chức », song ông đã chết trong tù vào năm 2015 vì bệnh ung thư trước phiên tòa xét xử. Cả hai viên tướng này đều có một điểm chung là vào Quân ủy Trung ương tháng 09/1999, dưới thời Chủ tịch Giang Trạch Dân.

Ông Tập Cận Bình còn muốn cải tổ lại cấu trúc quân đội và đã trình bày những đường hướng chính tại một diễn đàn được tổ chức vào tháng 11/2015 ở Bắc Kinh. Theo nhật báo Hồng Kông South China Morning Post, Trung Quốc sẽ được thu lại thành bốn đại quân khu, thay vì 7 như hiện nay. Trong đó, khu vực phía tây rộng lớn chiếm tới một nửa diện tích đất nước sẽ gồm cả hai vùng Tây Tạng và Tân Cương. Tác giả bài viết nhận định, việc phân chia này nhằm đảm bảo hiệu quả tác chiến của quân đội, cũng như sự phục tùng của lực lượng này.

Thế nhưng, dự kiến cải tổ này chắc chắn sẽ bị phản ứng. Điều này đã được tờ Nhật báo Quân đội giải phóng nhân dân, số ra ngày 28/12/15, « tiên lượng » với nhận định « các thế lực thù địch » đang âm mưu gạt quân đội ra ngoài lề. Trước đó, vào tháng 11/2015, Chủ tịch Tập Cận Bình đã cổ vũ quân đội duy trì « đường lối chính trị đúng đắn » và phải nắm rõ « nguyên tắc cơ bản về quyền lãnh đạo tuyệt đối đối với lực lượng vũ trang của đảng Cộng sản Trung Quốc » mà ông là người đứng đầu.

Tác giả Thu Hằng @RFI