NEW DELHI / HONG KONG (Reuters) – Ấn Độ sẽ thiết lập một trạm quan sát và thu hình từ vệ tinh ở miền nam Việt Nam để giúp Hà Nội thu thập hình ảnh từ vệ tinh quan sát địa cầu của Ấn Độ, bao trùm cả Trung Quốc và Biển Đông, các quan chức Ấn Độ cho biết. Dự án này làm tăng thêm mối quan hệ giữa Ấn Độ và Việt Nam nhưng có thể làm Bắc Kinh tức giận.

Theo các chuyên gia an ninh thì đây là một cơ sở dân sự. Trạm vệ tinh quan sát địa cầu có các ứng dụng trong ngành nông nghiệp, khoa học và môi trường. Nhưng họ cho biết công nghệ cải tiến có thể dùng cho mục tiêu quân sự.

Hà Nội đang tìm kiếm công nghệ tiên tiến đặc biệt trong ngành thông tin tình báo, giám sát và trinh sát khi căng thẳng gia tăng với Trung Quốc trong tranh chấp Biển Đông. “Về quân sự, hành động này có thể là rất quan trọng,” theo Collin Koh, chuyên gia về an ninh hàng hải tại Trường Nghiên cứu Quốc tế Rajaratnam của Singapore cho biết. “đây như một thắng lợi cho cả hai phía, trám các thiếu sót của Việt Nam và mở rộng phạm vi quan sát cho Ấn Độ.”

Cơ quan Nghiên Cứu Không Gia Quốc Gia của Ấn Độ (ISRO) sẽ tài trợ và thiết lập trạm tiếp nhận dữ liệu và quan sát vệ tinh của Ấn Độ ở Sài Gòn. Trị giá của hệ thống lên đến $23 triệu đô. “Chương trình vũ trụ của Ấn Độ đã hoạt động được 54 năm và đang tăng nhanh, với tần suất phóng một vệ tinh ​​mỗi tháng. Họ có các trạm mặt đất ở các đảo Andaman và Nicobar, Brunei, Biak ở miền đông Indonesia và Mauritius để theo dõi các vệ tinh trong giai đoạn đầu khi được phóng lên. Trạm Việt Nam sẽ giúp tăng cường khả năng này“, Deviprasad Karnik, một phát ngôn viên của ISRO nói.

Không giống các trạm nước ngoài khác, cơ sở này cũng sẽ được trang bị để nhận hình ảnh từ vệ tinh quan sát trái đất của Ấn Độ mà Việt Nam có thể sử dụng. “Việt Nam sẽ trực tiếp nhận được hình ảnh vệ tinh , mà không cần xin phép Ấn Độ. Các hình ảnh gồm cả các phần của Trung Quốc liên quan tới Việt Nam” chuyên gia giấu tên đã nói với truyền thông như vậy.

Các căn cứ hải quân ven biển Trung Quốc, hoạt động của lực lượng tuần duyên, hải quân và hòn đảo nhân tạo mới của TQ tại khu vực tranh chấp ở Biển Đông sẽ là những mục tiêu quan tâm của Việt Nam, các chuyên gia bảo mật cho biết. Một quan chức Ấn Độ nói New Delhi cũng sẽ có quyền truy cập đến các hình ảnh trên. Ấn Độ hiện có 11 vệ tinh quan sát trái đất trên quỹ đạo, cung cấp hình ảnh với độ phân giải cao cho các khu vực khác nhau, các ISRO cho biết.

Giới chức Ấn Độ đã không cho biết thời điểm nào trung tâm này sẽ bắt đầu hoạt động. Theo ông Karnik thì “Đây chỉ là bước đầu, chúng tôi vẫn còn đang trong cuộc đối thoại với chính quyền Việt Nam“. Bộ Ngoại giao Việt Nam xác nhận dự án, nhưng không cho biết chi tiết.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói trong cuộc họp hằng ngày rằng Bắc Kinh hy vọng cơ sở này “sẽ có thể đóng góp tích cực để thúc đẩy hợp tác trong khu vực“. Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nói trạm theo dõi không dùng cho mục đích quân sự.

Việt Nam đã phóng vệ tinh quan sát trái đất đầu tiên vào năm 2013, nhưng vị chuyên gia Singapore cho biết ông không nghĩ nó thu lượm được hình ảnh có độ phân giải đủ cao.

Các chuyên gia bảo mật cho biết Việt Nam muốn truy cập trực tiếp vào các hình ảnh từ vệ tinh Ấn Độ đồng thời đào tạo chuyên viên để phân tích hình ảnh, một lĩnh vực chuyên ngành tình báo. “Công nghệ tiên tiến có nghĩa là không có ranh giới rõ ràng giữa các vệ tinh dân sự và quân sự,” Trevor Hollingsbee, một cựu phân tích gia tình báo hải quân của Bộ Quốc phòng Anh cho biết. “Trong nhiều trường hợp, hình ảnh từ một vệ tinh dân sự hiện đại là đủ tốt cho mục đích quân sự.”

“Vệ tinh do thám quân sự tinh vi có thể được sử dụng để nắm bắt tín hiệu quân sự, thông tin liên lạc, cũng như hình ảnh các đối tượng trên mặt đất, chi tiết nhỏ hơn một mét,” ông Koh và các chuyên gia khác cho biết.

Đây là trạm quan sát nước ngoài đầu tiên tại Việt Nam theo sau các thỏa thuận khác giữa Hà Nội và New Delhi đã củng cố quan hệ an ninh. Ấn Độ đã cho Hà Nội vay $100 triệu mua tàu tuần tra và đào tạo thủy thủ tàu ngầm Việt Nam tại Ấn Độ trong khi Hà Nội cho phép Ấn thăm dò dầu khí trong vùng biển Đông đang có tranh chấp với Trung Quốc.

Dưới thời Thủ tướng Narendra Modi, Ấn Độ thể hiện sẵn sàng đẩy mạnh quan hệ an ninh với các nước như Việt Nam, mối quan hệ này sẽ làm Trung Quốc nổi cáo, các quan chức quân sự cho biết.

“Bạn muốn Việt Nam tham gia vào mọi lĩnh vực. Lý do rõ ràng là vì Trung Quốc“, vị đại úy không quân hồi hưu Ajay Lele tại Viện Nghiên cứu và Phân tích Quốc phòng có trụ sở tại New Delhi nói. Ấn Độ và Việt Nam cùng đang hiện đại hóa quân đội khi phải đối mặt với hành động hung hăng ngày càng tăng của Bắc Kinh. Cả hai nước đều từng có chiến tranh với Trung Quốc trong nhiều thập kỷ qua.

Giáo sư Carl Thayer, người đã nghiên cứu quân sự về Việt Nam từ cuối những năm 1960, cho biết trạm quan sát vệ tinh cho thấy cả hai quốc gia muốn tăng cường quan hệ an ninh. “Họ có cùng quan tâm về Trung Quốc và Biển Đông,”.

Tin Sanjeev Miglani ,Greg Torode @REUTERS, bản dịch của VIETQUOC.COM