***************************************************************************************

Quê Mẹ : Hành động cho Dân chủ Việt Nam
& Ủy ban Bảo vệ Quyền làm Người Việt Nam
B.P. 60063 – 94472 Boissy Saint Léger cedex (France) – Tel.: (Paris) (331) 45 98 30 85
Fax : Paris (331) 45 98 32 61 – E-mail : queme.democracy@gmail.com
Web : http://www.queme.net – Facebook: https://www.facebook.com/queme.net
*******************************************************************************************************************************************

Hai Tổ chức Nhân quyền Quốc tế thắng kiện tại Liên Âu — Tương lai Hiệp ước Tự do Mậu dịch Liên Âu – Việt Nam sẽ ra sao sau cuộc thất kiện này ?

PARIS – BRUXELLES, ngày 9.3.2016 (UBBVQLNVN) – Phân ban Nhân quyền Quốc hội Châu Âu đã mời bà Thanh tra Liên Âu Emily O’Reilly đến điều trần trước Quốc hội Châu Âu về lời bà kết án Uỷ hội Châu Âu đã sai phạm việc quản lý nhân quyền khi thương thảo Hiệp ước Tự do Mậu dịch với Việt Nam. Sau cuộc điều trần, hầu hết các Dân biểu Quốc hội Châu Âu đã lên tiếng hậu thuẫn phán quyết của bà Thanh tra Liên Âu, và yêu sách Quốc hội Châu Âu phải có thái độ.

Phóng viên Ỷ Lan của Đài Á Châu Tự do đã có bài tường trình phát sóng hôm thứ hai đầu tuần, mà chúng tôi xin đăng lại ở cuối thông cáo hôm nay.

Hãng thông tấn EurActiv chuyên loan tải tin tức nóng bỏng tại Quốc hội Châu Âu viết như sau về cuộc điều trần hôm 3-3 vừa qua, dưới đề mục “O’Reilly đả kích Uỷ hội Châu Âu đã từ khước ưu tiên tác động nhân quyền khi thương thảo mậu dịch với Việt Nam”. Ký giả Matthew Tempest viết như sau trong bản tin phát hành ngày 4 tháng 3 :

“Uỷ hội Châu Âu bị Thanh tra Liên Âu phê bình dữ dội về sự từ khước ưu tiên tác động nhân quyền bất hão của Việt Nam khi ký kết Hiệp ước Tự do mậu dịch với quốc gia Châu Á năm ngoái.

“Hiệp ước hiện nay còn cần sự chấp thuận của Hội đồng Châu Âu và được Quốc hội Châu Âu phê chuẩn, nhưng đã làm một số tổ chức nhân quyền tức giận vì họ đang quan tâm đến các điều kiện khắc nghiệt cho người lao động Việt Nam.

“Hai tổ chức Phi chính phủ, Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền (FIDH) và Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm người Việt Nam (VCHR) đã nộp đơn kiện lên bà Emily O’Reilly yêu sách nhân quyền phải được kiểm tra trước khi thương thảo mậu dịch.

“Hôm nay, 3 tháng 3, trước Quốc hội Châu Âu bà Thanh tra Liên Âu phán quyết rằng sự thiếu vắng tác động nhân quyền tạo ra sự quản lý tồi.

“Trong lời phán quyết, bà O’Reilly tuyên bố : “Tôi đã đưa ra quan điểm đơn giản và công bằng, đó là vấn đề tra vấn trước, hơn là để lại chờ sau, cho việc ký kết bất cứ hiệp ước nào.

“Hiệp ước Tự do Mậu dịch với Việt Nam kết thúc hồi tháng 12 năm ngoái.

“Bà O’Reilly nói tiếp : “Tác động nhân quyền phải được thực hiện trước, nó là công cụ phê phán phòng ngừa ; nó giúp cho sự lường trước và tránh khỏi mọi hậu quả tiêu cực của hiệp ước dự trù.

“Sự lựa chọn khác, là nhận dạng vấn đề sau khi hiệp ước được kết thúc, và rồi từ đó ta có thể ấn định những vấn đề này. Nói chung, đây là lập trường mà Uỷ hội Châu Âu đưa ra để hồi đáp sự khuyến cáo của tôi.

“Tuy nhiên, tôi chẳng được thuyết phục chút nào về cung cách có thể chấp thuận cho loại tiếp cận này”

“Khi được so sánh thì người ta thấy, Uỷ hội Châu Âu đã phải ngưng cuộc thương thuyết tự do mậu dịch với quốc gia thành viên ASEAN, là Thái Lan, tiếp sau cuộc đảo chính của tập đoàn quân nhân do tướng Prayuth Chan-ocha chống lại chính phủ dân chủ vào tháng 5 năm 2014.

“Phán quyết hôm nay đã được các tổ chức Phi chính phủ hoan nghênh.

“Ông Võ Văn Ái, Chủ tịch Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam, nhận xét :

“Quyết định của bà Thanh tra Liên Âu là một tiền lệ quan trọng mà Quốc hội Châu Âu phải sử dụng để thúc đẩy mạnh mẽ các bảo đảm nhân quyền trước khi ký kết Hiệp ước Tự do Mậu dịch. Liên Âu cần nghiên cứu tác động nhân quyền như một đòi hỏi cần thiết, bắt buộc phải có, trước khi thương thảo Hiệp ước mậu dịch và đầu tư, để cho các quốc gia muốn có quan hệ mậu dịch với Liên Âu sẽ không thể nào hưởng các quyền lợi mậu dịch và đầu tư nếu vi phạm các quyền cơ bản của người công dân nước họ”.

“Chủ tịch Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền, ông Karim Lahidji, thì nói: “đây là bước tiến cụ thể đúng lối nhằm bảo đảm chính sách mậu dịch và đầu tư của Liên Âu”.

Bản tin của EurActiv cho biết các cuộc Hiệp ước Tự do Mậu dịch hiện đang thương thảo với Nhật Bản, Mã Lai Á, Ấn Độ, Nhóm Mercosur Group, Adrean Community tại Canada, cũng như các quốc gia ASEAN.

Thông tin trên cho thấy là các quốc gia đang thương thảo sẽ bị đặt trước vấn nạn Nhân quyền. Trường hợp Việt Nam, thì Hiệp ước đã kết thúc từ tháng 12 vừa qua, song vấn đề đặt ra là sẽ được Hội đồng Châu Âu chấp nhận hay không ? Quốc hội Châu Âu sẽ phê chuẩn hay không ?

Thời gian tới đây sẽ trả lời. Mặt khác, tại cuộc điều trần hôm 3-3, Liên Đoàn Quốc tế Nhân Quyền và Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm ngưới Việt Nam đã tỏ lời hoan nghênh phán quyết của bà O’Reilly, Thanh tra Liên Âu, và đưa ra một số khuyến cáo yêu sách Uỷ hội Châu Âu thực hiện

Dù kết quả thế nào, đây là bước ngoặt không thế thối lui trên phạm vi bảo vệ nhân quyền tại Việt Nam. Từ đây Uỷ hội Châu Âu phải tuân thủ chính sách nhân quyền cố hữu ấn định qua Hiệp ước Lisbon.