BS Nguyễn Mạnh Tiến (NSW).- Với số lượng đông đảo người Việt sinh sống tại nhiều quốc gia trên thế giới, nhà cầm quyền CSVN đã chú trọng tới việc tuyên truyền, lôi kéo người Việt hải ngoại (NVHN) qua những sinh hoạt văn hóa văn nghệ từ nhiều năm qua. Trong cuốn sách “Về người VN định cư tại nước ngoài” của BS Nguy64n Ngôc Hà, Trưởng Ban Việt Kiều Trung Ương xuất bản vào tháng 6/1990, trong phần trình bày đường lối về văn hóa thông tin của Đảng CSVN đối với người Việt sinh sống ở ngoại quốc, y đã đề nghị: ”Trong hoàn cảnh và điều kiện cho phép, hang năm đưa các đoàn nghệ thuật tổng hợp gọn nhẹ ra biểu diễn ở nước ngoài, vừa phục vụ kiều bào, vừa bồi dưỡng và gây phong trào văn nghệ quần chúng, tạo điều kiện cho các Hội Người Việt (chú thích của người viết: thân cộng hoặc do CSVN dựng nên) ở nước ngoài thực hiện các nhiệm vụ văn hóa xã hội của mình…”. Trong một cuộc Hội Thảo Quốc Tế có chủ đề “Asia Pacific Migration affecting Australia” diễn ra tại Darwin vào tháng 9/1993, Phó Trưởng Ban Việt Kiều Trung Ương là TS Nguyễn Ngọc Trân đã đọc một bài tham luận nhan đề “Vietnamese Migration, Australia and Vietnam”, trong đó y viết: ”Chúng tôi (nhà nước CSVN) đang nỗ lực gửi những đoàn văn nghệ đến những nước có đông Việt kiều…”

Văn bản chính thức đầu tiên của nhà nước CSVN là Quyết Định 210/1999/QĐ-TTg ban hành ngày 27/10/1999 do TT/CSVN Phan Văn Khải ký, trong đó Điều 5 Khoản 3 chỉ thị cho Ban Vật Giá cùng Bộ Thông Tin Văn Hóa, Bộ Tài Chính, Bộ Ngoại Giao… : ”nghiên cứu trình Chính Phủ xem xét, quyết định việc trợ giá đối với cước vận chuyển phim ảnh, sách báo, văn hóa phẩm và các tài liệu tuyên truyền… và giá vé máy bay cho các đoàn nghệ thuật ở trong nước được Bộ Văn Hóa Thông Tin hoặc Bộ Ngoại Giao giới thiệu đi biểu diễn phục vụ cộng đồng người VN ở nước ngoài”.

Sau đó QĐ 210/1999 được bổ sung bằng Quyết Định 114/2001/QĐ-TTg do Phó TT/CSVN Nguyễn Mạnh Cầm ký ngày 31/7/2001, đi vào chi tiết hơn: ”Mức trợ giá bằng 50% tổng số giá cước phí vận chuyển, giá vé máy bay thực tế thanh toán với các đơn vị… hàng không…” và “Các đoàn nghệ thuật trong nước đi biểu diễn tại nước ngoài phải được Bộ Văn Hóa Thông Tin hoặc Bộ Ngoại Giao giới thiệu”. Thông Tư Liên Tịch số 103/2001/TTLT-BTC-BVGCP-BVHTT-BNG do đại diện Ban Vật Giá Chính Phủ, Bộ Tài Chính, Bộ Văn Hóa Thông Tin và Bộ Ngoại Giao ký ngày 24/12/2001 đã ấn định những quy định rõ rang hơn để thực hiện việc trợ giá nêu trong QĐ nói trên.

Đến năm 2004 thì Nghị Quyết số 36/NQ/TW của Bộ Chính Trị CSVN, do Phan Diễn, Thường Trực Ban Bí Thư Trung Ương Dảng ký, được ban hành ngày 26/3/2004, trong đó nói rất nhiều đến sách lược và kế hoạch xâm nhập mong chiếm lĩnh những địa bàn của người Việt hải ngoại, chủ yếu nhắm vào giới trẻ non kinh nghiệm với CS, đặc biệt chú trọng đến vấn đề dạy và học tiếng Việt của các em, đầu tư vào việc ra báo, mở đài phát thanh, truyền hình ở nước ngoài, và một lần nữa nhấn mạnh đến việc  “thường xuyên tổ chức các chương trình giao lưu văn hóa, văn học, nghệ thuật…”

Sau đó, đến ngày 02/7/2004, Bộ Văn Hóa Thông Tin CSVN đã ban hành Quyết Định số 47/2004/QĐ-BVHTT về Quy Chế Hoạt Động Biểu Diễn và Tổ Chức Biểu Diễn Nghệ Thuật Chuyên Nghiệp do Bộ Trưởng Phạm Quang Nghị ký, trong đó nói rõ: “…trường hợp biểu diễn ở nước ngoài phải báo cáo Đại Sứ Quán hoặc cơ quan đại diện ngoại giao VN…”. Điều 2.6 của QĐ này nói: “Tổ chức biểu diễn nghệ thuật ở nước ngoài… trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày kết thúc tổ chức biểu diễn nghệ thuật có yếu tố nước ngoài, phải gửi văn bản báo cáo kết quả hoạt động về cơ quan cấp phép”. Điều 13 về “Quyền lợi và nghĩa vụ của diễn viên chuyên nghiệp”, khoản 1.5 ghi rõ: diễn viên chuyên nghiệp “được ra nước ngoài biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt”. Trong Chương IV nói về đơn vị nghệ thuật, diễn viên ra nước ngoài biểu diễn, điều 15- “Điều kiện tổ chức cho đơn vị nghệ thuật, diễn viên VN ra nước ngoài biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp”, khoản 1 đòi hỏi phải “có giấy mời của đối tác nước ngoài hoặc trong nước”. Khoản 2 “có đơn đề nghị, gửi kèm theo danh sách thành viên tham gia (ghi rõ họ tên, chức vụ, nghề nghiệp) và nội dung chương trình, tiết mục, vở diễn sẽ biểu diễn ở nước ngoài”. Khoản 3 “Có văn bản hợp đồng hoặc thỏa thuận với đối tác nước ngoài”. Khoản 4 “Nơi nộp hồ sơ: đơn vị gửi hồ sơ (gồm các văn bản quy định tại khoản 1,2,3 Điều này) về Cục Nghệ Thuật Biểu Diễn hoặc Sở Văn Hóa Thông Tin…”.

Khoản 5 còn cụ thể và rõ ràng hơn nữa về những ca nghệ sĩ từ VN đi lẻ tẻ ra ngoại quốc trình diễn mà các ông bà bầu show thường nói là họ chỉ đi với tính cách cá nhân để kiếm tiền:

“5. Trường hợp diễn viên đi ra nước ngoài với mục đích khác sau đó tham gia hoạt động biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp, phải thực hiện:

5.1 Làm thủ tục bổ sung hoặc chuyển đổi mục đích nhập cảnh tại cơ quan cấp thị thực ợ nước sở tại.

5.2 Có văn bản báo cáo tới Đại sứ quán hoặc cơ quan đại diện ngoại giao VN ở nước sở tại, nội dung nêu rõ: họ; tên; số điện thoại; địa chỉ cá nhân khi cần liên hệ; nội dung chương trình; tiết mục; vỡ diễn; địa chỉ đối tượng tổ chức biểu diễn; thời gian, địa điểm biểu diễn”.

Trong quá khứ, CSVN đã từng thử nghiệm gửi ra nước ngoài những đoàn nghệ thuật qui mô, như đoàn Duyên Dáng VN gồm cả trăm thành viên sang Sydney vào tháng 11 năm 2005, nhưng đã bị CĐ/UC chống đối dữ dội nên đã thất bại ê chề. Ngay cả những ca sĩ đảng viên CS trước đây ăn khách như Đàm Vĩnh Hưng, Hồng Vân… cũng đã gặp phải phản ứng mạnh của CĐ hải ngoại, nên không còn đắc dụng. Cho nên công thức được sử dụng trong những năm gần đây là trình diễn hỗn hợp, cài vài ca nghệ sĩ từ VN và trong một show có những ca sĩ hải ngoại (xin gọi là “show VN+HN” – Việt Nam và Hải Ngoại – cho gọn), vừa đỡ lộ liễu, vừa hy vọng phần nào giảm thiểu được sự chống đối.

Như vậy, câu hỏi đặt ra là CSVN chủ trương đưa nghệ sĩ từ VN ra hải ngoại trình diễn nhằm những mục đích gì? Theo sự phân tích của CD0NVTD/UC thì sách lược văn hóa vận này của CSVN nhắm đến nhiều mục đích:

• Tạo xáo trộn và gây chia rẽ trong nội bộ các CĐ người Việt hải ngoại, bởi vì không nhiều thì ít, cũng có một số người trong CĐ không rõ chuyện, ham thích ca nhạc và đến xem trình diễn, sẽ tạo xích mích, đụng chạm với những người chống đối.
• Làm suy yếu hiệu năng của các Ban Chấp Hành CĐ người Việt hải ngoại, gồm toàn những người làm việc thiện nguyện ngoài công việc làm ăn kiếm sống, thay vì dồn thời gian và năng lực vào những chuyện hữu ích để phục vụ cho phúc lợi của CĐ, thì lại phải bỏ sức lực và tâm trí ra đối phó với các âm mưu văn hóa vận của CS, vừa mất thời giờ vừa tốn sức.
• Tập cho CD0 hải ngoại quen dần, đi đến chỗ chấp nhận chuyện các nghệ sĩ từ VN sang trình diễn là chuyện bình thường, thoạt đầu chỉ là một hai ca sĩ pha trộn với các nghệ sĩ hải ngoại, từ từ tăng dần con số ca sĩ và số lượng show, cho đến lúc đưa cả đoàn như Duyên Dáng VN sang thì hy vọng không còn chống đối nữa.
• Tạo cơ hội đang hình ảnh, bài viết tuyên truyền trên báo chí trong nước là “Việt Kiều nồng nhiệt ủng hộ nghệ sĩ từ VN sang”, như đã từng làm nhiều lần trước đâytrên các tờ Tuổi Trẻ, Sân Khấu Thành Phố, Quê Hương, Saigon GP…v.v, với mục đích đánh lộn song, xóa nhòa lằn ranh giữa người Việt quốc gia tỵ nạn và cộng sản, và khiến người Việt trong nước hiểu lầm rằng các CĐ người Việt hải ngoại nay đã chấp nhận chế độ CS.
• Tạo ảo tưởng cho khán giả hải ngoại là VN ngày nay là một nơi tốt đẹp, vì các ca nghệ sị đều đẹp đẽ, hát hay, ăn mặc sanh trọng hợp thời trang, thì hẳ là phải đến từ một xứ sở tươi đẹp.

Phần trích dẫn và phân tích những văn bản của CSVN hy vọng đã đủ để ta khẳng định rằng không thể cò chuyện ca nghệ sĩ từ VN thoải mái tự do ra nước ngoài trình diễn, mà tất cả đều phải nằm trong sự kiểm soát, chỉ đạo của nhà cầm quyền CSVN. Hiểu được như thế, mong rằng người Việt tại Úc Châu đề cao cảnh giác, tẩy chay không mua vé tham dự những show VN+HN, không tiếp tay phổ biến, quảng cáo hoặc bán vé cho những show có ca nghệ sĩ từ VN sang. CĐNVTD cũng phải có nỗ lực vận động, kêu gọi các cơ sở thương mại, tiệm ăn, tiệm bán băng nhạc đừng vì tham lợi mà nhận làm đại lý bán vé cho những show như vậy, kêu gọi các nhóm tổ chức show hãy nghĩ đến sự ổn định của CĐ chúng ta ở hải ngoại mà không đứng ra làm những show VN+HN, bởi làm như thế là tiếp tay cho âm mưu xâm nhập văn hóa của CSVN.