Theo hợp đồng này, Tokyo dự kiến cho Manila thuê tổng cộng 5 máy bay huấn luyện TC-90, đồng thời trợ giúp huấn luyện và sửa chữa, bảo dưỡng máy bay. Các máy bay TC-90 cho phép hải quân Philippines cải thiện hoạt động tuần tra tại các vùng biển của nước này, hiện đang bị Bắc Kinh dòm ngó.

Theo hãng tin Kyoto, các phi cơ TC-90 có tầm hoạt động 1.900 km (tương đương 1.180 dặm), gần gấp đôi so với máy bay hiện có của hải quân Philippines. Hợp đồng nói trên sẽ là hợp đồng cho thuê máy bay quân sự đầu tiên của Lực Lượng Phòng Vệ Nhật Bản, sau khi luật về cấm xuất khẩu vũ khí của nước này được dỡ bỏ.

Nói chuyện với báo giới, bộ trưởng Quốc Phòng Nhật khẳng định : Cải thiện khả năng phòng vệ của Philippines là điều kiện cho việc ổn định tình hình tại Biển Đông.

Hợp đồng được ký kết trong bối cảnh căng thẳng gia tăng tại Biển Đông trong một vài năm gần đây, khi Trung Quốc liên tục bồi đắp với quy mô lớn và xây dựng các công trình kiên cố trên nhiều đảo nhân tạo tại quần đảo Trường Sa, nơi nhiều nước láng giềng Đông Nam Á như Việt Nam, Philippines, không chấp nhận yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh.

Philippines, với tiềm năng quân sự được coi là yếu, tìm cách gia tăng hợp tác với Nhật Bản để cải thiện khả năng phòng thủ. Hồi tháng 2/2016, Tokyo quyết định cung cấp nhiều trang thiết bị quốc phòng cho Manila, trong đó có các máy bay săn tàu ngầm và công nghệ ra-đa. Tháng 4/2016, một tàu chiến Nhật đã ghé thăm Philippines.

Một trong các điểm nóng hiện nay tại quần đảo Trường Sa là bãi cạn Scarborough, nằm cách đảo lớn Luzon của Philippines 230 km về phía tây. Ít tuần trước khi Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye ra phán quyết về đơn Philippines kiện yêu sách chủ quyền Biển Đông của Trung Quốc, Bắc Kinh thông báo ý định xây dựng một chốt tiền tiêu và một đường băng tại bãi cạn nói trên, nơi Trung Quốc cưỡng chiếm từ tay Philippines năm 2012.

Nguồn: REUTERS, do Trọng Thành @ RFI