Như thông lệ của những năm gần đây, Mỹ sẽ cử một phái đoàn hùng hậu tham gia Đối Thoại Shangri-La. Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Ashton Carter đã  lên đường đi Singapore ngày 31/05, nơi phái đoàn Mỹ sẽ có thêm hai lãnh đạo quân sự cao cấp là đô đốc John Richardson, tư lệnh Hải Quân, và đô đốc Harry Harris, tư lệnh Lực Lượng Mỹ vùng Thái Bình Dương.

Về phần Trung Quốc, theo Viện Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế IISS, định chế đứng ra tổ chức Đối Thoại Shangri-La, Bắc Kinh sẽ cử một phái đoàn quân sự cấp thấp hơn, do đô đốc Tôn Kiến Quốc, phó tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc dẫn dầu.

Theo giới phân tích, diễn đàn an ninh tại Singapore lần này chắc chắn sẽ phải đề cập đến tình hình căng thẳng nẩy sinh từ những hành vi của Trung Quốc tại Biển Đông bị tố cáo là nhằm bành trướng lãnh thổ, như bồi dắp đảo nhân tạo tại Trường Sa, xây dựng cơ sở quân sự, đưa vũ khí đến khu vực nhằm khống chế một vùng biển chiến lược mà Bắc Kinh đòi chủ quyền trên hơn 80% diện tích.

Trong thời gian qua, Hoa Kỳ đã liên tiếp vạch trần các hành vi gây căng thẳng của Trung Quốc, đe dọa đến quyền tự do lưu thông trong khu vực. Để đối phó, Mỹ đã tổ chức các chuyến tuần tra để bảo vệ quyền tự do hàng hải, công khai thách thức các yêu sách quá đáng của Trung Quốc tại Biển Đông.

Bắc Kinh đã phản bác lại bằng những lập luận truyền thống : Biển Đông thuộc chủ quyền Trung Quốc «từ ngàn xưa» nên họ muốn làm gì ở đó thì làm; Mỹ đã «thổi phồng» tình hình căng thẳng. Không những thế, Trung Quốc không ngần ngại dùng máy bay cản trở các hoạt động của Mỹ.

Tất cả những vấn đề trên sẽ lại được nêu bật tại Shangri-La, với Mỹ, Nhật và rất nhiều nước khác trong vai trò công tố viên, trong lúc Trung Quốc sẽ phải chật vật đối phó, vì cho đến nay, các lập luận của Trung Quốc được cho là thiếu sức thuyết phục: Từ G7 cho đến Liên Hiệp Châu Âu, hầu như tất cả các nước lớn trên thế giới đều kêu gọi Trung Quốc tránh việc áp đặt bằng sức mạnh các yêu sách chủ quyền quá đáng của họ.

Cuộc đấu khẩu Mỹ-Trung về Biển Đông trong những ngày gần đây như đã dự báo trước cho những tranh cãi sắp tới đây tại Đối Thoại Shangri-La: Vào hôm qua, 30/05, Trung Quốc lại cực lực tố cáo Lầu Năm Góc vẫn duy trì tâm lý Chiến Tranh Lạnh và định làm «phim bom tấn Hollywood» khi triển khai vũ khí hiện đại tới Biển Đông.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh khẳng định rằng Bắc Kinh sẽ kiên quyết chống lại những «hành động nhằm hủy hoại chủ quyền lãnh thổ và an ninh Trung Quốc».

Tuyên bố gay gắt của bộ Ngoại Giao Trung Quốc nhằm đáp trả nhận xét của bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Carter hôm 27/05, theo đó việc Trung Quốc bành trướng quân sự ở Biển Đông có nguy cơ đe dọa thịnh vượng ở khu vực châu Á, và khi làm như vậy, Bắc Kinh chỉ dựng lên một bức “Vạn Lý Trường Thành” của sự tự cô lập mà thôi.

Khẩu chiến Mỹ -Trung tại Diễn Đàn Shangri-La như vậy được dự báo là sẽ rất gay gắt, nhất là khi bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ nổi tiếng là không ngại chỉ trích thẳng thừng Trung Quốc.

Nhân Đối Thoại Shangri-La vào năm ngoái, ông Carter là một trong những tiếng nói đã đả kích mạnh mẽ các hành vi bồi đắp đảo nhân tạo của Trung Quốc tại Biển Đông.

Nguồn: AFP, Trọng Nghĩa @ RFI