Trong bài diễn văn đầu tiên trước Quốc Hội Philippines, tổng thống Duterte cho biết : «Liên quan đến Biển Tây Philippines (tên Manila đặt cho Biển Đông), chúng ta khẳng định mạnh mẽ và tôn trọng phán quyết của Tòa Án Trọng Tài Thường Trực trong tư cách là một đóng góp quan trọng vào nỗ lực đang thực hiện nhằm xử lý và tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho cuộc tranh chấp».

Ngày 12/07 vừa qua, Tòa Trọng Tài ở La Haye đã ra phán quyết bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc nằm trong đường lưỡi bò bao trùm cả Biển Đông, bị cho là không có cơ sở pháp lý.

Theo phân tích của chuyên gia Ramon Casiple, thuộc Viện Nghiên Cứu Chính Trị ở Manila, thì phát biểu của ông Duterte cho thấy chính quyền Philippines muốn giải quyết tranh chấp với Trung Quốc một cách hòa bình : «Ông (Duterte) sẽ thương lượng và sử dụng phán quyết như một bản hướng dẫn, nhưng sẽ không đòi hỏi là Trung Quốc phải công nhận phán quyết».

Nhà phân tích này còn lưu ý là vấn đề phán quyết đã được đề cập ngắn gọn trong một phát biểu dài hơn một tiếng đồng hồ. Điều đó cho thấy thái độ thận trọng của Manila không muốn phô bày chiến lược của mình trước công chúng.

Thoạt đầu bị đánh giá là có thái độ mềm yếu hơn người tiền nhiệm Aquino – đã kiện Trung Quốc ra trước Tòa án Quốc tế năm 2013 – ông Duterte đã có những tuyên bố cứng rắn hơn, cho thấy là Philippines cũng không khoan nhượng trên vấn đề chủ quyền ở Biển Đông.

Tuyên bố chính thức về phán quyết Biển Đông của tân tổng thống Duterte được xem là một tín hiệu tích cực, trước cuộc gặp với ngoại trưởng Mỹ John Kerry, đã rời Vientiane vào tối nay để đến Manila trong một chuyến công du chớp nhoáng. Ngoại trưởng Mỹ sẽ là quan chức Mỹ cao cấp nhất tiếp xúc với tân tổng thống Philippines từ sau khi ông Duterte chính thức nhậm chức ngày 30/06 vừa qua.

Nguồn: REUTERS, Trọng Nghĩa @ RFI