Vài giờ trước khi các nhà lãnh đạo ASEAN gặp thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tại thủ đô nước Lào, phái đoàn Philippines tố cáo Trung Quốc lấn chiếm bãi đá ngầm Scarborough của Philippines. Các không ảnh do Manila đưa ra cho thấy có nhiều tàu Trung Quốc hiện diện tại khu vực, mà theo Manila thuộc chủ quyền của Philippines. Toà Trọng tài quốc tế La Haye cũng phủ nhận đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc.

Theo tuyên bố của bộ trưởng Quốc Phòng Philippines Arsenio Andolong, Manila « có đủ lý do để nghĩ rằng sự hiện diện của các chiếc tàu này là dấu hiệu sắp có xây dựng trên bãi đá ». Bộ trưởng Quốc Phòng Philippines cho biết thêm là « tiếp tục theo dõi sự hiện diện và hoạt động của tàu Trung Quốc ở Scarborough ».

Trung Quốc đã xây một loạt đảo nhân tạo ở Trường Sa, có phi đạo và hải cảng cho máy bay và tàu quân sự. Nhưng cho đến nay, Bắc Kinh chối là không xây bất cứ cơ sở gì tại bãi cạn Scarborough mà họ gọi là đảo “Hoàng Nham“, chiếm của Philippines vào năm 2012.

Về mặt quân sự, Scarborough là một địa điểm trọng yếu chỉ cách đảo Luzon có 230 km, nơi Hoa Kỳ có hai căn cứ đóng quân.

Theo AFP, một viên chức Trung Quốc tham dự Thượng đỉnh Vientian trả lời theo lập trường chính thức, phủ nhận tố cáo của Philippines. Diễn văn của thủ tướng Lý Khắc Cường cũng tránh né hồ sơ Biển Đông.

Mỹ cung cấp thêm máy bay trinh sát cho Philippines

Cho dù quan hệ Mỹ- Philippines căng thẳng vì lời lẽ thô tục của tổng thống Duterte và chính sách chống ma túy bất chấp pháp luật và sinh mạng con người, Washington không bỏ rơi Manila.

Tuần duyên Philippines cho biết là sắp nhận được hai máy bay tuần tra loại Sherpa-30 seater vào tháng 12 tới đây trong khuôn khổ tăng cường hiệu năng bảo vệ lãnh thổ trước lòng tham của Bắc Kinh.

Nguồn: REUTERS, RFI/Tú Anh