Theo tờ báo Hồng Kông, trích dẫn một nguồn thạo tin xin ẩn danh, thì Trung Quốc đã quyết tâm xây dựng căn cứ trên bãi Scarborough, Shoal, nhưng chưa khởi công vì không muốn khuấy động tình hình trước ngày nước này tổ chức hội nghị thượng đỉnh G20 vào thượng tuần tháng 9.

Thế nhưng ngay sau thời điểm đó, Bắc Kinh sẽ tranh thủ thời cơ nước Mỹ đang bị lôi cuốn vào cuộc bầu cử tổng thống – sẽ diễn ra vào đầu tháng 11, để hành động. Nói một cách khác, hành vi công khai khiêu khích Mỹ có thể diễn ra trong khoảng thời gian từ ngày 06/09 cho đến ngày 08/11, là ngày bầu cử tại Mỹ.

Cũng theo nguồn tin kể trên, khi chọn thời điểm đó, Trung Quốc muốn tận dụng lợi thế của việc Hoa Kỳ vì bận lo bầu cử trong nước, cho nên sẽ lơ là những vấn đề đối ngoại :

“Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ tập trung vào các vấn đề trong nước trước cuộc bầu cử, cũng như chuẩn bị bàn giao công việc cho người kế nhiệm, trước khi rời khỏi văn phòng. Điều đó có thể làm cho ông bận rộn và không có thời gian để lo toan các vấn đề an ninh khu vực ».

Theo giới quan sát, nếu Bắc Kinh quyết định cải tạo bãi Scarborough – đang tranh chấp giữa Trung Quốc, Đài Loan và Philippines – mà họ đang khống chế, thì đó sẽ là một hành vi công khai thách thức Mỹ. Lý do là vấn đề quân sự hóa Scarborough từng được Washington xác định là một lằn ranh đỏ mà Trung Quốc không được vượt qua.

Tháng Ba vừa qua, nhân cuộc gặp chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề hội nghị về an ninh hạt nhân tại Mỹ, chính tổng thống Mỹ Obama đã cảnh cáo rằng sẽ có những « hậu quả nghiêm trọng » nếu Trung Quốc theo đuổi việc cải tạo bãi cạn Scarborough.

Vào khi ấy, Bắc Kinh đã cho rút tàu của họ ra khỏi khu vực, nhưng gần đây, có tin cho biết là Trung Quốc đã tăng cường sự hiện diện của họ trong khu vực tranh chấp. Theo tờ báo Mỹ Washington Free Beacon, một số quan chức Lầu Năm Góc đã báo động rằng số lượng tàu Hải Cảnh Trung Quốc gần khu vực Scarborough đã tăng vọt trong vài tuần lễ qua.

Trước đó Bắc Kinh cũng tỏ vẻ kiên quyết bám chặt Scarborough : Ngày 06/08, phát ngôn viên Không Quân Trung Quốc khẳng định là oanh tạc cơ H-6K và chiến đấu cơ Su-30 của họ đã tiến hành « tuần tra tác chiến » trong khu vực Biển Đông, kể cả trong vùng bãi cạn Scarborough.

Bãi Scarborough được đánh giá là một trong những vị trí chiến lược quan trọng của Bắc Kinh ở Biển Đông. Một nguồn tin được báo SCMP trích dẫn khẳng định rằng : nếu biến được Scarborough thành một căn cứ tiền phương, với sân bay, thì đó sẽ là một điều cực tốt cho Trung Quốc, vì cho phép Không Quân nước này mở rộng tầm hoạt động ra thêm ít nhất là 1000 cây số, qua đó giám sát được vùng biển ngoài khơi đảo Luzon của Philippines, cửa ngõ ra Thái Bình Dương.

Câu hỏi đặt ra là Hoa Kỳ sẽ có thể làm gì khi bị Trung Quốc công khai thách thức như vậy ? Vấn đề phải chờ xem, nhưng điều chắc chắn là hành vi của Trung Quốc có nguy cơ làm tình hình trở nên cực kỳ căng thẳng, và chỉ cần một tính toàn sai lầm là có thể đột biến thành xung đột võ trang.

Nguồn: RFI/Trọng Nghĩa