Kẻ cắp gặp bà già, Bắc Kinh phát hiện trễ là Hoa Kỳ đã đổi chính sách trong quan hệ với Trung Quốc và Đài Loan. Theo AFP, thoạt đầu Bắc Kinh cho rằng nhà tỷ phú địa ốc Mỹ thiếu kinh nghiệm chính trị và ngoại giao nên có lời lẽ bốc đồng bất chấp nguyên tắc đối ngoại : lên án đích danh Trung Quốc cạnh tranh bất chính với các công ty Mỹ, tăng cường quân sự tại Biển Đông.

Tuy nhiên, Trung Quốc càng chịu đòn thì ông Donald Trump lại tung thêm những cú tấn công mới toàn đánh vào tử huyệt.

Ngày 02/12/2016, sau khi điện đàm với tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn, nhà tỷ phú nổi tiếng với hành động khó lường một lần nữa nhấn vào hai vấn đề nhạy cảm của Trung Quốc : dumping xuất khẩu và lấn chiếm Biển Đông.

Thái độ bất lực của Trung Quốc được thể hiện trong ngày  06/12/2016. Báo chí Nhà nước đổi giọng vừa kêu gọi cảnh giác vừa ngầm đe dọa. Hoàn Cầu Thời Báo, cơ quan tuyên truyền của phe diều hâu cảnh cáo : « Những lời nhắn Twitter của Donald Trump che giấu ý đồ của ông ta là xem Trung Quốc như một miếng thịt cừu… và ông ta muốn cướp tài nguyên của nước khác để làm giàu cho nước Mỹ ».

Cũng trong chiều hướng này, Nhân Dân Nhật Báo dành một bài xã luận khuyến cáo đừng nghĩ là tổng thống tân cử Mỹ « thiếu kinh nghiệm » trong lãnh vực ngoại giao và quân sự. Cơ quan tuyên truyền của đảng Cộng Sản Trung Quốc cho rằng ông Trump « có lập trường riêng», chỉ có điều lập trường đó « không thích hợp với nền tảng quan hệ Mỹ -Trung ».

Vì sao Bắc Kinh nghi ngờ chủ nhân sắp tới tại Nhà Trắng đặt quan hệ với đảo Đài Loan ngang hàng với Hoa Lục ? Sau khi được Bắc Kinh chúc mừng thắng cử thì ông Donald Trump nhận lời điện đàm chia vui của Đài Bắc. Một chi tiết nữa là, theo Washington Post, các cố vấn của tổng thống tân cử xác nhận là vụ điện đàm Donald Trump -Thái Anh Văn không phải do bất ngờ mà là có tính toán trước, kể cả quyết định công bố nội dung buổi điện đàm.

Cú điện thoại của tổng thống Đài Loan là « kết quả của nhiều tháng chuẩn bị và thảo luận trong nội bộ ban cố vấn của tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ ».

Chuyên gia Stephen Yates, phó chủ tịch Hội Đồng An Ninh Quốc Gia giai đoạn 2001-2005, khẳng định là tên bà Thái Anh Văn được đưa « rất sớm » vào danh sách các nguyên thủ quốc tế mà chính quyền mới tại Mỹ « tiếp xúc ». Donald Trump tiên liệu trước là Bắc Kinh sẽ nổi giận nhưng ông cương quyết đối đầu.

Chung quanh ông Donald Trump còn có nhiều nhân vật thân với Đài Loan và muốn tăng cường hợp tác với Đài Bắc, trong đó có ông Reince Preibus. Chánh văn phòng tương lai của phủ tổng thống Mỹ đã nhiều lần gặp tổng thống Đài Loan, cho nên hai bên « biết rõ » họ phải làm gì, theo phân tích của chuyên gia an ninh quốc gia Mỹ Stephen Yates.

Hoàn Cầu Thời Báo, trong bản tiếng Hoa, lên án ông Trump là một « nhà lãnh đạo không biết giữ mồm giữ miệng » và đe dọa « Trung Quốc sẽ trả đũa » nếu quyền lợi bị đụng chạm.

Cũng với luận điểm đe dọa, Nhân Dân Nhật Báo cho rằng Trung Quốc « phản ứng một cách ôn hoà » trước những « đòn thăm dò » của tổng thống Mỹ mới đắc cử, nhưng sẽ cứng rắn hơn sau khi ông Donald Trump nhậm chức. Theo phân tích của AFP, Bắc Kinh phát giác một cách muộn màng và đành phải chấp nhận sự thay đổi chiến lược đột ngột của Mỹ như chuyện đã rồi.

Trung Quốc vẫn tự hào có binh thư Tôn Tử. Ông Trump « biết » Trung Quốc, nhưng chính quyền Trung Quốc « biết » ông Trump quá trễ.

Nguồn: AFP, RFI/Tú Anh