Liệu Chính quyền mới của Mỹ có thách thức chính sách “Một Trung Quốc” của Bắc Kinh? Phó tướng Mike Pence của Trump nói cuộc điện đàm giữa Tổng thống đắc cử với bà Thái Anh Văn là một “cuộc gọi xã giao”. Nhưng theo CNN, giờ đây, người ủng hộ Trump lại cho thấy, cuộc trao đổi trực tiếp đầu tiên giữa ông và lãnh đạo Đài Loan sau 40 năm đáng chú ý hơn thế.

“Đài Loan là đồng minh của chúng ta“, cố vấn kinh tế của Trump, ông Stephen Moore (hình trên) nói trong cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh hôm 5/12. “Chúng ta sẽ ủng hộ đồng minh của mình, và nếu Trung Quốc không thích, thì mặc kệ họ”.

Phát ngôn này đi ngược với chính sách “Một Trung Quốc” của Bắc Kinh, coi Đài Loan là một phần của Trung Quốc, vốn được xem là một trong những viên gạch đặt nền móng cho mối quan hệ song phương Mỹ-Trung.

Kể từ khi hai bên phát triển mối quan hệ chiến lược cách đây 4 thập kỷ, Washington về cơ bản vẫn tôn trọng chính sách “Một Trung Quốc” dù nước này bán vũ khí cho Đài Loan, khiến Bắc Kinh bất bình.

Hiện các quan sát viên Trung Quốc đang cố gắng suy xét xem cuộc điện đàm với bà Thái có phải là dấu hiệu cho thấy Trump định thách thức chính sách “Một Trung Quốc” hay không.

Vì Trump thiếu kinh nghiệm trong các vấn đề đối ngoại và chưa chọn được người giữ chức Ngoại trưởng hoặc một nhóm cố vấn chính sách châu Á nên cả Washington và Bắc Kinh đều không rõ ý định thực sự của Tổng thống đắc cử là gì.

Mới đây, Nhà Trắng đã phải lên tiếng trần tình, đảm bảo sự cam kết của chính quyền Obama với chính sách “Một Trung Quốc”.

“Chính sách của Mỹ đối với Đài Loan đã được duy trì gần 40 năm và tập trung thúc đẩy, cũng như bảo vệ hòa bình và ổn định”, phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest cho hay, “Nếu nhóm của Tổng thống đắc cử có mục đích khác, tôi sẽ để cho họ giải thích”.

Ông Earnest cũng phải thừa nhận, “Rất khó để xác định mục đích thực sự (của Trump) là gì”.

Nhìn vào những gì Trump thể hiện, có vẻ ông nghiêm túc với lời cam kết mang lại một thỏa thuận thương mại Mỹ – Trung mới và sẵn sàng tác động tới (ít nhất là) mối quan hệ giữa Mỹ và Đài Loan, một vấn đề hết sức nhạy cảm với Bắc Kinh.

Tuy nhiên, cân bằng ngoại giao về vấn đề Đài Loan rất phức tạp. Nhiều chuyên gia phân tích lo ngại Trump sẽ khơi mào cho một cuộc đối đầu, gây nguy hiểm cho mối quan hệ Mỹ – Trung, thậm chí có thể khiến xung đột nổ ra ở Thái Bình Dương.

“Tôi nghĩ, từ giờ cho tới ngày nhậm chức, Trung Quốc sẽ không gây căng thẳng với Tổng thống đắc cử”, Jessica Chen Weiss – chuyên gia về Trung Quốc của Đại học Cornell (Mỹ) nhận định. “Nhưng sau 20/1 mọi chuyện sẽ khác”.

Nguồn: SOHA