Tình hình Biển Đông hiện nay đã chuyển biến đến mức rất dễ trở thành đấu trường Mỹ-Trung, và Trung Quốc cũng có thể răn đe chính quyền Donald Trump bằng cách gây nên một sự cố. Điều này đặc biệt có ý nghĩa sau vụ ông Trump chỉ trích Bắc Kinh quân sự hóa vùng Trường Sa.

Phải nói là giới diều hâu Trung Quốc thân cận với Tập Cận Bình rất bực tức trước các cuộc tuần tra do Hải Quân Mỹ tiến hành trên Biển Đông, gần các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh cho bồi đắp, cả ở Hoàng Sa lẫn Trường Sa. Gần đây là chuyến tuần tra gần khu vực đảo Tri Tôn ở Hoàng Sa do một chiến hạm của Hạm Đội 3 Hoa Kỳ thực hiện.

Trong thời gian gần đây, Bắc Kinh chỉ phản ứng một cách thụ động trước các cuộc tuần tra của Mỹ, bằng lời nói hay bằng cách cử tàu của họ bám đuôi chiến hạm Mỹ. Thế nhưng, để tỏ thái độ, Trung Quốc có thể dùng đến những biện pháp mạnh mẽ hơn.

Mọi người đều nhớ đến cuộc khủng hoảng năm 2001, khi một phi cơ do thám của Mỹ đã bị buộc phải hạ cánh xuống đảo Hải Nam của Trung Quốc sau khi va chạm với một chiến đấu cơ Trung Quốc trên Biển Đông. Bắc Kinh cũng có thể chơi lại trò dùng tàu cá sách nhiễu tàu Mỹ, như họ đã từng làm vào năm 2009 với chiếc khảo sát  USNS Impeccable.

Có điều là khi gây sự trên Biển Đông, Trung Quốc sẽ phải cân nhắc hai điểm : Một là chính Bắc Kinh cũng cần đến một vùng Biển Đông hòa bình và ổn định vì đó là nơi có các tuyến thương mại sinh tử đối với Trung Quốc.

Một điểm thứ hai mà Bắc Kinh phải chú ý là tính khí khó lường của ông Donald Trump, không ai biết là ông có thể phản ứng ra sao trong trường hợp Mỹ bị khiêu khích.

Một cách trực tiếp hơn, theo Reuters, Bắc Kinh có thể cho thấy rõ quyết tâm không buông Đài Loan của mình bằng một cuộc tập trận gần hòn đảo này. Khi làm vậy, Trung Quốc sẽ đồng thời đạt được hai mục tiêu, vừa « dằn mặt » chính quyền mới Washington, vừa cảnh cáo chính phủ tại Đài Bắc trong tay đảng Dân Tiến chủ trương đòi độc lập.

Khi tập trận, dĩ nhiên Trung Quốc sẽ phải ban hành các biện pháp như cấm bay ngang khu vực, cấm tàu thuyền qua lại trên biển để có thể tiến hành các vụ bắn tên lửa thị uy xuống vùng biển đông dân cư ở phía tây Đài Loan. Hành động đó dứt khoát sẽ có tiếng vang lớn, làm dấy lên quan ngại sâu sắc trong khu vực và trên thế giới, thúc đẩy các nước khác tạo sức ép trên chính quyền Mỹ.

Ngoài ra, Bắc Kinh còn có thể ban hành lệnh trừng phạt các công ty Mỹ có dính líu đến việc bán vũ khí cho Đài Loan. Đây là biện pháp Trung Quốc từng nhắc đến vào năm 2010 khi chính quyền Obama xúc tiến một thương vụ bán vũ khí có quy mô lớn cho Đài Loan. Tuy nhiên đó chỉ là lời đe dọa suông mà thôi.

Theo Reuters, Bắc Kinh còn có thể viện đến một loạt những biện pháp khác, chẳng hạn như ồ ạt bán đi lượng trái phiếu Mỹ khổng lồ (1.160 tỷ đô la tính đến tháng 9/2016) mà họ nắm trong tay, gây áp lực trên các tập đoàn Mỹ làm ăn với Trung Quốc, giảm nhẹ áp lực trên Bắc Triều Tiên…

Tóm lại, Bắc Kinh không thiếu biện pháp để đấu với Washington, nhưng biện pháp nào cũng sẽ có hậu quả tai hại cho Trung Quốc, và chính đây là điểm khiến Bắc Kinh không dám manh động.

Nguồn: RFI/Trọng Nghĩa