1) Con đường dẫn đến Nghĩa trang Bình An được cố tình đặt tên là “30 tháng 4”. Đó là ngày gì thì ai cũng biết, nên chắc ai cũng có thể hiểu rõ tâm ý và ngụ ý phía sau cách đặt tên như vậy.

2) Đây có lẽ là nghĩa trang duy nhất mà ai đến viếng mộ phần bên trong đều phải khai rõ họ tên, số căn cước, địa chỉ cư trú trong một quyển sổ gọi là “Bảng ghi nhận thông tin vào khu vực Nghĩa trang nhân dân Bình An”. Đó là chưa nói đến việc người bảo vệ nghĩa trang còn ngang nhiên ghi hình bảng số xe của mọi khách đến viếng.

3) Người vào khu vực Nghĩa trang Bình An đều bị giám sát cẩn trọng bởi một lực lượng an ninh chìm đông đảo, vừa đứng sát bên quay phim chụp hình, vừa đứng xa xa xung quanh canh gác.

Với tôi, sau chuyến đi “lịch sử” bị giam lỏng vô lối và trái pháp luật của lực lượng công an và dân phòng địa phương, ý nghĩa của khái niệm và chính sách hoà giải càng sáng tỏ hơn bao giờ. “Hoà giải” thực chất là nỗ lực khuyên nhủ bên thua cuộc chấp nhận vị thế thống trị muôn đời của bên thắng cuộc. Chỉ vậy thôi!