Theo tin của AP, được báoNhật Bản Asahi Shimbun đăng tải trên mạng, hai quan chức an ninh cao cấp của Philippines khẳng định ba tàu Hải Quân Trung Quốc, một tàu tuần duyên, cùng 10 tàu cá đã xua đuổi tàu của ngư dân Philippines ra khỏi vùng bãi cát Sandy Cay, cách đảo Thị Tứ khoảng 4,6 km về phía tây, vào ngày 12/08. Sau khi tàu Philippines rời đi, tàu Trung Quốc vẫn tiếp tục ở lại.

Một báo cáo của cơ quan an ninh chính phủ Philippines, mà AP xem được hôm qua, khẳng định thông tin này. Các quan chức an ninh Philippines yêu cầu không bố danh tính, « do không được phép phát biểu về vấn đề này một cách công khai ». Hai quan chức nói trên cho biết chỉ có bộ Ngoại Giao mới được quyền phát ngôn về các tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc.

Tuy nhiên, bộ Ngoại Giao Philippines trước đó đã từ chối công bố thông tin chi tiết về tình hình tại bãi Sandy Cay, bao gồm ba dải cát. Một quan chức ngoại giao cao cấp của Philippines, cũng xin ẩn danh, tiết lộ là Bắc Kinh « quan ngại về việc chúng ta sẽ xây dựng » một số công trình tại các dải cát nói trên. Ông cũng khẳng định hai phía đang « bình tĩnh làm việc để tìm cách giải quyết vấn đề trong những ngày gần đây ». Nhân vật này là người tham gia vào các đàm phán đang diễn ra với Trung Quốc.

Chính quyền Manila đứng trước nhiều áp lực trong nước phải có phản ứng rõ ràng với Bắc Kinh. Thứ Bảy tuần trước, 19/08, thẩm phán Tòa Án Tối Cao Philippines, ông Antonio Carpio, nêu khả năng Trung Quốc đã chiếm đóng trên thực tế bãi Sandy Cay. Ông kêu gọi tổng thống Duterte cử tàu chiến bảo vệ chủ quyền quốc gia tại khu vực này, và nếu cần yêu cầu Hoa Kỳ can thiệp, thể theo Hiệp Ước Phòng Thủ Chung với Manila.

Hôm qua, trả lời báo giới, ngoại trưởng Philippines Cayetano tuyên bố vấn đề cần được giải quyết bằng con đường ngoại giao, đồng thời phủ nhận việc Bắc Kinh đã chiếm lĩnh Sandy Cay.

Nguồn: AFP, RFI/Trọng Thành