Hình trên: Tàu cá Trung Quốc và tàu cá Philippines quanh bãi cạn Scarborough hôm 12/5/2012. (AFP)–

Cục Thủy sản và Tài nguyên nước Philippine (BFAR) ngày 15 tháng 6 đưa ra một báo cáo cho thấy mức thiệt hại nặng nề đối với các rặng san hô quanh khu vực bãi cạn Scarborough dưới sự kiểm soát của lực lượng tuần duyên Trung Quốc.

Bản báo cáo nêu rõ khu vực bãi cạn Scarborough hiện không còn cá nữa vì thức ăn cho cá là san hô đã biến mất. Phải mất ít nhất 40 năm san hô mới mọc lại. Theo báo cáo, nguyên nhân là do không có người quản lý ngư dân ở đây, để họ thỏa sức đánh bắt trái phép, bao gồm việc sử dụng chất nổ đối với các rặng san hô.

Chánh án Antonio Carpio của Philippines đã kêu gọi chính phủ Manila phải nộp đơn khiếu nại Trung Quốc vì đã thực hiện những biện pháp ép buộc, cũng như gây ra những thiệt hại về môi trường và vi phạm chủ quyền Philippine tại khu vực này. Tuy nhiên, cho đến nay chính quyền Tổng thống Duterte vẫn duy trì chính sách “im lặng” đối với Trung Quốc.

Thời báo Châu Á hôm 18 tháng 6  cho biết người dân Philippines ngày càng phản ứng mạnh hơn khi Trung Quốc gia tăng kiểm soát bãi cạn Scarborough và vùng lân cận còn đang tranh chấp, cũng như gây khó dễ cho ngư dân Phi khai thác hải sản tại vùng biển này.

Theo chuyên gia luật biển ở Philippines, ông Jay Batongbacal, bãi can Scarborough thuộc chủ quyền của kể từ thời kỳ Manila còn là thuộc địa của Tây Ban Nha và sau đó là Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn cho rằng bãi cạn này là một tài sản của Bắc Kinh ở Biển Đông kể từ thời cổ đại.

Theo Thời báo Châu Á, một thỏa thuận không chính thức vào cuối năm 2016, ngay sau chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Rodrigo Duterte tới Trung Quốc, hai nước đã thảo luận về khả năng tham gia tuần tra chung tại bãi cạn này, cũng như thiết lập các khu bảo vệ biển, và một số khu vực mà nguồn lợi thủy sản bị đe doạ do hoạt động đánh bắt bất hợp pháp. Bắc Kinh nới lỏng hạn chế để cho ngư dân Philippines được phép đến đánh bắt tại bãi cạn Scaborough. Tuy nhiên gần đây nhiều ngư dân Philippine tố cáo hải sản họ đánh được bị Lực lượng Tuần Duyên Trung Quốc tịch thu; đổi lại là mì gói hết hạn sử dụng và thuốc lá.

Thị trưởng thành phố Masinloc, thuộc tỉnh Zambales, bà Arsenia Lim đã từng kêu gọi tổng thống Philippines phải có một lập trường cứng rắn hơn đối với Trung Quốc và bảo vệ Ngư dân Philippines cũng như sinh kế của họ. Bà nói rõ là người dân Phi không phải xin phép Trung Quốc, mà họ có quyền đánh bắt cá một cách yên bình tại bãi cạn Scarborough. Tuyên bố của người đứng đầu thành phố Masinloc được đưa ra sau khi Bắc Kinh thông báo sẽ cho điều tra báo cáo về việc Tuần Duyên Trung Quốc lạm dụng quyền hành.

Nguồn: BRAF, RFA