Hình trên: Cư dân Philippines sống trên đảo Thị Tứ (Pagasa), hát quốc ca. Ảnh chụp ngày 21/4/2017. REUTERS/Erik De Castro–

Hình ảnh vệ tinh của AMTI, tổ chức Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á, cho thấy vào lúc cao điểm, có tới 95 tàu chiến Trung Quốc bao vây đảo Thị Tứ ở Biển Đông- người Philippines gọi là Biển Tây Philippines.

AMTI và trang mạng Rappler.com tường thuật rằng Trung Quốc đã triển khai lực lượng dân quân hàng hải tới vùng lân cận đảo Thị Tứ sau khi Manila bắt đầu cho xây dựng trên hòn đảo mà người Philippines gọi là Pag-asa.

Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á (AMTI) , thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington (CSIS) nói “một số tàu Trung Quốc đã hoạt động trong khu vực giữa Subi và đảo Thị Tứ, ít nhất là từ tháng 7 năm 2018”.

AMTI cho biết động thái của Trung Quốc hình như là để “đáp ứng” hành động của Philippines, tiến hành sửa chữa đường băng trên đảo Pagasa hồi tháng 5 năm 2018.

AMTI cho biết số lượng tàu Trung Quốc sau đó tăng lên tới ít nhất là 24 chiếc vào ngày 3/12, ngay trước khi Philippines bắt đầu các hoạt động xây dựng. Trong 5 bức ảnh vệ tinh tiếp theo, chụp từ giữa tháng 12 cho tới cuối tháng 1 năm nay, số lượng tàu Trung Quốc trồi sụt từng ngày, cao điểm là ngày 20/12, khi có tới 95 tàu xuất hiện, trước khi số tàu giảm xuống còn 42 chiếc vào ngày 26/1/2019″.

Trang tin Rappler cho biết là chưa nhận được phản hồi của Bộ Ngoại giao Philippines yêu cầu bình luận về tin này. Tờ Daily Inquirer của Philippines đưa tin Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana hôm 4/ 2 cho biết Philippines đang cố hoàn thành dự án xây cất một đoạn đường trên bãi biển đảo Thị Tứ “vào đầu năm 2019”. AMTI cho biết đoạn đường nối “sẽ tạo điều kiện cho việc cung cấp các thiết bị và vật liệu xây dựng cho hòn đảo để nâng cấp đảo này theo kế hoạch,” nhất là nâng cấp đường băng đang trong tình trạng đổ nát.

AMTI cho biết tổ chức này đã “theo dõi việc công tác sửa chữa trên đường băng vào tháng 5/2018, nhưng hoạt động này hình như đã bị đình lại trong khi đoạn đường nối trên bãi biển được hoàn tất.”

AMTI nói dựa trên nhiều hình ảnh chụp trong thời gian từ ngày 11 tới 26/1 năm nay cho thấy dự án cải tạo đảo của Philippines thực ra có nhiều tham vọng hơn là chỉ một đoạn đường trên bãi biển”.

Vào tháng Tư năm 2017, chính phủ Philippines loan báo sẽ sửa chữa đường băng trên đảo Pagasa và xây một đoạn đường trên bãi biển hoặc một bến cảng để cho phép tàu bè chuyên chở vật liệu xây dựng tới đảo để tân trang các cơ sở trên đảo.

Đảo Thị Tứ-Pagasa là hòn đảo lớn nhất trong 9 đảo do Philippines kiểm soát trong quần đảo Trường Sa. Dân số trên đảo này chỉ lên tới khoảng 100 thường dân, và một số nhỏ binh lính.

Nguồn: VOA Tiếng Việt