Hai vị cựu quan chức cấp cao của Philippines đã liệt kê những hậu quả nghiêm trọng mà Trung Quốc gây ra trên Biển Đông và đề nghị Tòa án Hình sự Quốc tế vào cuộc điều tra.

Cựu quan chức Philippines yêu cầu ICC vào cuộc

Báo Inquirer đưa tin, vừa qua hai cựu quan chức cấp cao của Philippines đã có động thái bất ngờ khi đệ trình đơn kiện Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lên Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), và yêu cầu ICC truy tố những hành động của các quan chức Trung Quốc trên Biển Đông và trong lãnh thổ Philippines.

Cụ thể, cựu Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario và cựu Tổng Thanh tra Conchita Carpio Morales đã đệ trình đơn kiện kể trên, đại diện cho người dân Philippines nói chung và hàng trăm ngàn ngư dân Philippines đã “bị thương và ngược đãi” vì những hành động xây đảo nhân tạo, chiếm đảo trái phép của Trung Quốc trên Biển Đông.

Hồ sơ gửi ICC của ông Rosario cáo buộc Trung Quốc “đã có những hoạt động tàn phá nghiêm trọng và gây ra thiệt hại gần như vĩnh viễn đối với môi trường sinh thái…”

Tài liệu này cũng khẳng định “đây là một trong những vụ hủy hoại môi trường quy mô lớn nhất, khủng khiếp nhất trong lịch sử nhân loại” và “tác động nghiêm trọng tới an ninh lương thực và năng lượng của các quốc gia ven biển tại khu vực Biển Đông, trong đó có Philippines”.

Theo hai vị cựu quan chức Philippines, do những hậu quả nghiêm trọng mà Trung Quốc gây ra trên Biển Đông, ICC cần phải vào cuộc điều tra và làm rõ: “Mặc dù cộng đồng đều biết rõ, nhưng những hành động tồi tệ của các quan chức Trung Quốc trên Biển Đông và trong lãnh thổ của Philippines vẫn chưa hề bị truy tố, và chỉ có ICC mới có thể đại diện cho người dân Philippines và cộng đồng quốc tế làm điều đó nhân danh pháp luật”.

Những hành động nào của Trung Quốc được nêu trong đơn kiện?

Tổng thống Rodrigo Duterte đã ra lệnh rút khỏi ICC sau khi cơ quan này mở cuộc điều tra sơ bộ về những hành động bị cáo buộc là “vi phạm nhân quyền” của ông này trong cuộc chiến chống ma túy tại Philippines.

Đơn kiện dài 17 trang của ông Rosario và bà Morales đã mô tả chi tiết những hoạt động bị cáo buộc là phạm pháp của Trung Quốc trên Biển Đông, kèm theo đó là lời khai của các ngư dân Philippines phải chịu ảnh hưởng bởi những hành động này.

Hai cựu quan chức Philippines Albert del Rosario và Conchita Carpio-Morales. Ảnh: AP

Ngoài ra, hai ông bà còn đưa ra những hình ảnh về các căn cứ của Trung Quốc trên Biển Đông đã được Inquirer đăng tải hồi tháng 2 năm ngoái, và những tài liệu chứng minh hành động ngăn chặn ngư dân của Trung Quốc tại vùng biển tranh chấp, những hoạt động đánh cá tàn phá môi trường và xây dựng các cơ sở quân sự trái phép trên các đảo tranh chấp.

Theo hai vị này, cuộc điều tra sơ bộ của ICC có thể được tiến hành dựa trên thực tế là hầu hết các bằng chứng về hành động vi phạm của Trung Quốc được họ đưa ra trong đơn kiện đều đã được công bố rộng rãi trên truyền thông, trong đó bao gồm phán quyết của tòa trọng tài Liên Hợp Quốc năm 2016 về vụ Philippines kiện Trung Quốc ở Biển Đông.

Họ đã dẫn chứng hoạt động lắp đặt radar theo dõi khí hậu của Trung Quốc ở vùng Đá Chữ Thập, việc chiếm đóng đá Xu Bi vào năm 1988, đá Vành Khăn vào năm 1995 và Bãi cạn Scarborough vào năm 2012, cũng như việc Trung Quốc chiếm giữ các đảo và quần đảo khác thuộc chủ quyền của Việt Nam và Malaysia.

Họ cho biết từ năm 2013, Trung Quốc đã bắt đầu đòi hỏi bất hợp pháp trên quy mô rộng với các quần đảo và xây dựng trái phép những căn cứ không quân, hải quân trên quần đảo Trường Sa.

Ngoài ông Tập Cận Bình, hồ sơ gửi ICC của các  cựu quan chức Philippines còn nêu tên Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (với tư cách là người thúc đẩy và ủng hộ của kế hoạch của Trung Quốc ở Biển Đông) và Đại sứ Trung Quốc tại Philippines Triệu Giám Hoa.

Người phát ngôn BNG Trung Quốc cho rằng, việc “gây rối của một số ít cá nhân người Philippines” không thể tạo nên sóng gió cho Bắc Kinh.

Theo SCMP, Tổng thống Rodrigo Duterte cho rằng vụ kiện không có nhiều ý nghĩa vì “Trung Quốc không phải là thành viên của ICC”. Ông Duterte cũng cho rằng, hành động của hai quan chức này không làm ảnh hưởng tới mối quan hệ song phương Philippines – Trung Quốc.

Đáp trả lại, phía Trung Quốc cũng đã lên tiếng trước động thái của Philippines.

Theo đó, trong cuộc họp báo thường ngày tại Bộ Ngoại giao Trung Quốc cuối tuần qua, một phóng viên đưa câu hỏi: “Bắc Kinh có bình luận gì khi một số quan chức Philippines tuyên bố rằng, họ đã đệ đơn kiện lên Tòa án hình sự quốc tế cáo buộc Trung Quốc có hành động liên quan trên biển Đông?“.

Đáp lại, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, hành động của hai quan chức Philippines chỉ là thiểu số, không ảnh hưởng tới Bắc Kinh.

“Tổng thống Duterte đã đưa ra phản ứng về vấn đề này. Chúng tôi đánh giá rất cao tuyên bố của ông ấy. Quan điểm của Trung Quốc về vấn đề biển Đông là nhất quán và rõ ràng”. Ông Cảnh Sảng còn cho rằng tình hình biển Đông gần đây đã ổn định nhờ nỗ lực chung của các nước trong khu vực, bao gồm cái gọi là nỗ lực của Trung Quốc.

“Trong bối cảnh như vậy, sự gây rối của một số cá nhân người Philipines không thể tạo nên sóng gió, cũng không ảnh hưởng đến mối quan hệ của hai nước Trung Quốc – Philippines. Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Philippines để tiếp tục thúc đẩy quan hệ song phương phát triển ổn định, lành mạnh“, ông này nói.

Nguồn: SOHA