Nhìn thẳng thực tế, thì đó là xóa hẳn các hoạt động thiện nguyện về bảo vệ những người cô thế, nơi có sứ mệnh lên tiếng về quyền con người… của phòng Công lý và Hòa bình.

Một bản tin cũ xin được nhắc lại

Vào lúc 14 giờ 30 ngày Chủ nhật 24-3-2013, Tu viện Dòng Chúa Cứu Thế (DCCT) Sài Gòn khai trương phòng Công lý và Hòa Bình, tại khu nhà Hiệp nhất B của Nhà Dòng.

Đến khai trương phòng Công lý và Hòa Bình có Hòa Thượng Thích Không Tánh, Tổng Vụ Trưởng, Tổng Vụ Từ thiện Xã hội thuộc Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất; Linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành, Giám tỉnh DCCT; Linh mục Giuse Hồ Đắc Tâm, Bề trên Tu viện kiêm chánh xứ Giáo xứ Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp; quý cha phụ trách về Công lý và Hòa bình, về truyền thông trong Nhà Dòng; cùng một số cộng tác viên.

Bắt đầu nghi thức khai trương, linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành chủ sự giờ cầu nguyện và chúc lành cho căn phòng làm việc. Ngài mời gọi mọi người có mặt đọc 3 Kinh Kính Mừng để cầu nguyện cho Việt Nam được công bằng và tự do. Linh mục Thành cũng nhắc tới Đức Tân Giáo Hoàng Phanxicô như là vị Giáo Hoàng quan tâm đến những người nghèo khổ cách đặc biệt.

Sau cùng, mọi người cùng cất lên lời bài hát Kinh Hòa Bình của thánh Phanxicô Assisi. Linh mục Giuse Đinh Hữu Thoại, thư ký Tỉnh DCCT và cũng là người sẽ phụ trách chính phòng Công lý và Hòa Bình cho biết: “Gần hai năm nay, DCCT đã lên tiếng, cầu nguyện cho Công lý và Hòa Bình. Cụ thể lên tiếng và cầu nguyện cho những người dân oan khắp nơi trên cả nước: Họ là những người bị mất đất, bị tù tội oan sai chỉ vì dám nói lên sự thật trong xã hội.

Bên cạnh đó, hiện nay trên cả nước có rất nhiều người dân bị oan sai họ đang cần có nơi giúp đỡ để lên tiếng, tư vấn về pháp luật cho họ. Và thực tế có rất nhiều anh chị em đã đến với chúng tôi, nhưng chúng tôi không biết đón tiếp họ như thế nào. Do đó, các vị Bề trên của chúng tôi thấy, cần một nơi để đón tiếp những anh chị em này”.

Cha Thoại nhấn mạnh: “Công lý và Hòa Bình không phải là vấn đề xa lạ với Giáo hội. Hiện tại, Giáo Hội Công Giáo Việt Nam đã có Ủy Ban Công lý và Hòa Bình, có trụ sở tại số 6 Bis Tôn Đức Thắng, quận 1, Sài Gòn. Cho nên việc mở phòng Công lý và Hòa Bình để đáp ứng, giúp đỡ những anh chị em đang cần sự giúp đỡ là việc làm cần thiết. Hơn nữa, đây việc đứng về phía những con người nghèo, người bị oan sai áp bức còn là nhiệm vụ của những tu sĩ DCCT chúng tôi”.

Cha Giuse Đinh Hữu Thoại cũng cho biết về nhiệm vụ của phòng Công lý và Hòa Bình như sau: “Sau khi xác minh thông tin của những người bị oan một cách rõ ràng, chúng tôi có thể hỗ trợ họ về mặt truyền thông, tư vấn pháp luật cho họ và thay mặt thân chủ để chất vấn các cơ quan và cá nhân có liên quan”.

Phòng Công lý và Hòa Bình đã khai trương, nhưng theo lời linh mục Thoại, ngày hoạt động chính thức là vào thứ Hai, ngày 08-04-2013. Thời gian làm việc từ thứ Hai đến thứ Bảy.

DCCT Sài Gòn từng tạm ngưng chương trình ‘Trợ giúp thương phế binh’

Trong 6 lần liên tiếp DCCT Sài Gòn đã tổ chức các cuộc quyên góp tài vật trong và ngoài nước để giúp đỡ anh em thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa [xem thêm http://www.vietnamthoibao.org/2019/05/vntb-ai-khien-phan-hoa-dong-chua-cuu.html?fbclid=IwAR0mYcyxjSzpJIqv0mo5yVtvUp6x3c_0Xew5W1g4TMQNlwUrwj-fHPg8QLA]. Từ chiếc xe lăn cho tới những phần tiền tuy ít ỏi nhưng đầy tình người đã vực dậy niềm cô đơn và số phận không may của họ.

Thế nhưng trong lần thứ 7, DCCT gửi thư mời 152 anh em thương phế binh từ Đà Nẵng cho tới Cà Mau đến DCCT Sài Gòn vào sáng ngày thứ Sáu, 17 tháng Tư, 2015 để được khám tổng quát sức khỏe, xét nghiệm cận lâm sàng, do 4 cơ sở đa khoa thiện nguyện đứng ra phụ trách đã gặp trở ngại.

“Tôi được cha Thoại cho tôi cái thông tin chuyện chuẩn bị vào ngày thứ Sáu tức hôm nay cho 152 thương phế binh, lần này là đợt thứ bảy rồi. Hôm thứ Ba, cha Vũ Trọng Phiệt, tức là cha Hoàng Phúc là cha giám đốc nhà sách là nơi mà Ban tổ chức sử dụng phòng ốc để mà làm, thì cha thông tin là hạ tất cả các poster xuống và nói rằng cha Giám tỉnh không cho phép làm. Cha Thoại cẩn thận đi gặp trực tiếp cha Giám tỉnh để hỏi ý kiến có phải là chính cha hay không.

Cha Thoại bảo là cha rất trung thực để nói về thông tin này, tức là không phải là cha Giám tỉnh không cho làm mà ngài bảo là chưa làm, cái cách ngài nói như thế. Cha Giám tỉnh có giải thích một vài điều và cha Thoại nói con chỉ cần biết có phải lệnh của cha hay không, và chỉ cần biết có cho làm hay không mà thôi”. Linh mục Phạm Trung Thành nói. [http://bit.ly/2VmI3MH]

Sau đó, tân Giám tỉnh Nguyễn Ngọc Bích cho biết nguyên nhân mà ông cho là hợp lý khi tôn trọng sự đồng thuận của người khác, cụ thể là linh mục phụ trách nhà sách của DCCT: “Thứ nhất là tôi không cấm chuyện giúp đỡ anh em thương phế binh đâu nhưng mà có những cơ sở của nhà dòng thì cần có sự đồng thuận của những người trách nhiệm thì mới nên làm. Tôi không cấm việc giúp cho anh em thương phế binh, cái đó tôi không ngăn cản gì hết, ai làm thì cứ làm không sao hết. Nhưng mà việc tổ chức thì nơi nào đó cần phải có sự đồng ý của người có trách nhiệm. Việc giúp anh em thương phế binh tôi hoàn toàn ủng hộ. Các cha cần giúp thì cứ giúp không sao hết, không có cản trở gì hết”. [nguồn đã dẫn]

Thế nào là phát triển con người toàn diện?

“Bề trên nhà Sài Gòn bảo vẫn tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, nhưng cách thức và nhân sự sẽ thay đổi. Tạ ơn Chúa và đợi xem”. Đây là nội dung chia sẻ trên trang facebook của linh mục An tôn Lê Ngọc Thanh ở thời điểm nửa đêm về sáng ngày 14-05, sau khi nhóm các linh mục cùng tình nguyện viên của phòng Công lý và Hòa bình dự tiệc tiễn linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ chuẩn bị rời Sài Gòn về nhiệm sở mới ở Cần Giờ.

“Văn phòng Phát triển Con người toàn diện vẫn lo cho thương phế binh theo cách thức và nhân sự mới”, là một chia sẻ vào sáng 14-05 của linh mục Phaolo Lê Xuân Lộc ngay trong lúc đang diễn ra cảnh các tình nguyện viên dọn dẹp các hồ sơ cá nhân, vật dụng của phòng Công lý và Hòa Bình để sáng ngày 15-05 sẽ chính thức bàn giao cho ‘chủ nhân mới’ là linh mục Giuse Nguyễn Hồng Phước (số điện thoại của cha Phước: 0907.990.895).

Ban đầu, việc bàn giao này dự kiến sẽ được thực hiện sau khi thực hiện xong chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa “Bên nhau đi nốt cuộc đời”, hôm thứ Hai 20-05. Tuy nhiên bất ngờ có sự thay đổi, hủy bỏ chương trình từ thiện này và phải bàn giao sớm để có thể trương bảng hiệu mới “Phòng Phát triển Con người toàn diện”, thay cho “Phòng Công lý và Hòa bình”.

Về nguyên tắc thì việc đổi tên này được cho rằng phù hợp quy định. Theo đó, từ đầu năm 2017, Tòa Thánh đã gộp một số cơ quan, hội đồng, trong đó có Hội đồng Tòa Thánh về Công lý Hòa bình để lập ra Bộ Phục vụ Phát triển Nhân bản Toàn diện. Bộ này có thẩm quyền đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến di dân, những người nghèo, các bệnh nhân và những người bị loại trừ, bị gạt là ngoài lề và các nạn nhân chiến tranh và thiên tai, các tù nhân, người thất nghiệp cũng như các nạn nhân của bất kỳ hình thực nô lệ và tra tấn. Và vị bộ trưởng đầu tiên của bộ này chính là Đức Hồng y Turkson, trước đó vốn là Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về Công lý Hòa bình.

“Nhân bản” trong bài giảng tôn giáo, đó là việc Thiên Chúa ban cho con người sự tự do và ngài không can dự vào sự tự do đó. Nhưng bản tính con người thường thích ngã theo những khuynh hướng xấu, dùng chính sự tự do Chúa ban để làm những điều xấu xa tội lỗi. Giả sử trong cộng đồng, ai cũng dùng sự tự do của mình để nói gì thì nói, ra đường muốn đi đâu thì đi. Đi không cần luật lệ giao thông đèn xanh, đèn đỏ,… thì xã hội sẽ ra sao? Và những gì sẽ xảy ra cho những sự tự do ấy? (trích Giáo lý Ki tô giáo, mục Tu Đức, bài Giáo dục – Đời sống Nhân bản, http://bit.ly/2HgGhci).

Như vậy, ở đây “nhân bản” nghiêng về phạm trù đạo đức. Còn ở phòng Công lý và Hòa bình, lâu nay vẫn như lời của linh mục Giuse Đinh Hữu Thoại: “Sau khi xác minh thông tin của những người bị oan một cách rõ ràng, chúng tôi có thể hỗ trợ họ về mặt truyền thông, tư vấn pháp luật cho họ và thay mặt thân chủ để chất vấn các cơ quan và cá nhân có liên quan…”. Liệu tinh thần dấn thân, chấp nhận đối mặt với chính quyền trong những sai phạm mà họ đã cố tình gây ra như ở vườn rau Lộc Hưng, ở khu đô thị Thủ Thiêm mà nhóm linh mục cùng các tình nguyện viên phòng Công lý và Hòa bình đã từng ‘nhập cuộc’, sẽ vẫn được ‘ông chủ mới’ của phòng Phát triển Con người toàn diện, tiếp nối?

Vấn đề khác, theo tin tức công khai trên trang xã hội của chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, hiện tại số ngân quỹ dành cho chương trình còn khoảng 10 tỷ đồng. Số thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa có trong danh sách tri ân “Bên nhau đi nốt cuộc đời”, là gần 8.000 ông, bà.

Số tiền được vận động từ đóng góp của Mạnh thường quân để phục vụ chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, sẽ được các ‘chủ nhân’ mới sử dụng ra sao, với các cam kết về tính hiệu quả như thế nào, đang là điều mà ngài Giám tỉnh Nguyễn Ngọc Bích cần minh bạch cho rộng rãi cộng đồng, chứ không chỉ gói gọn nội bộ của tu sĩ DCCT.

Trong một chia sẻ hôm 13-05, linh mục Giuse Ngô Văn Kha của DCCT, đã viết đầy cảm xúc (trích): “Dẫu chẳng còn được Bên Nhau Đi Nốt Cuộc Đời, nhưng bây giờ chính là lúc phải xác tín và chứng tỏ rằng, chúng ta cần có nhau, như lịch sử luôn phải tôn trọng sự thật về sự đóng góp cao cả của những người đã từng bảo vệ những giá trị làm người, chiến đấu cho tổ quốc hy sinh cho quê hương, và luôn hiên ngang là con dân Đất Việt. Xin tri ân các anh, những anh hùng Đất Việt – Những Thương Phế Binh Việt Nam Cộng Hoà”. [http://bit.ly/2JcfPeN]

Một chút bên lề thay lời kết

Ở thời Giám tỉnh DCCT là linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành, với người ngoại đạo, họ tìm đến địa chỉ 38 Kỳ Đồng, quận 3, Sài Gòn không chỉ đến phòng Công lý và Hòa bình để nhờ lên tiếng bảo vệ kẻ cô thế, mà họ còn sang một phòng gần đó chuyên điều trị cơ, xương, khớp miễn phí với các vị thầy thuốc được đánh giá là mát tay.

Khi DCCT có tân Giám tỉnh Nguyễn Ngọc Bích, phòng điều trị miễn phí nói trên bị đóng cửa.

Bước sang nhiệm kỳ thứ hai, với việc linh mục Giuse Nguyễn Ngọc Bích ra quyết định thuyên chuyển linh mục Giuse Lê Quang Uy từ Sài Gòn ra Vũng Tàu, coi như ‘tạm’ khép lại chương trình “Bữa cơm niềm vui” do linh mục Giuse Lê Quang Uy khởi xướng.

“Hai tuần nay, ở Giáo Xứ chúng tôi bắt đầu có “Bữa cơm niềm vui” dành cho người có hoàn cảnh khó khăn. Loay hoay mãi không tìm được tên gọi nào cho nó khác với các nơi đã làm, cả bên Nhà Thờ lẫn bên Nhà Chùa, và có cả nhiều tư nhân tốt bụng bây giờ cũng phát tâm nguyện lo bữa ăn cho người nghèo, người bệnh, người khuyết tật, người bán vé số, cả người vô gia cư ngoài lòng lề đường… Cuối cùng, chúng tôi chọn tên gọi “Bữa cơm niềm vui” để xin được cuộn theo với dòng chảy từ Tông Huấn Niềm Vui Tin Mừng của Papa Phanxicô”.

Linh mục Giuse Lê Quang Uy đã chia sẻ như vậy hồi cuối tháng 09-2018. Linh mục Giuse Lê Quang Uy còn được biết đến là vị Mục tử hết lòng cho những mái ấm tình thương ở những phận đời éo le của các cô gái ‘trót dại’ đã bị bạn tình chối bỏ…

Giờ thì phải chăng ‘niềm vui’ đó đã tắt lịm cùng với sự hụt hẫng của gần 8.000 ông, bà thương phế binh đang ngỡ sẽ có người cùng đồng hành với họ để “Bên nhau đi nốt cuộc đời”…

Dường như cái sự ác thì luôn vô cùng!

Nguồn: Người Thủ Thiêm@VNTB