David Stilwell, trợ lý Ngoại trưởng đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương trong buổi gặp ngoại trưởng Hàn Quốc Kang Kyung-wha (P), tại Seoul ngày 17/07/2019.

Trên đường đi Bangkok dự các hội nghị trong khuôn khổ Thượng Đỉnh ASEAN lần thứ 35, trợ lý ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á- Thái Bình Dương David Stilwell đã ghé Malaysia vào hôm qua, 31/10/2019.

Bài nói chuyện của ông David Stilwell dĩ nhiên không chỉ đề cập đến Biển Đông, mà cả chính sách Ấn Độ – Thái Bình Dương nói chung của Hoa Kỳ. Khi đề cập đến Biển Đông, trợ lý ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh đến các hành vi quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc như bồi đắp 7 đảo nhân tạo trong khu vực, biến nơi này thành tiền đồn có cảng biển, phi đạo dành cho máy bay quân sự, hệ thống tên lửa.

Đối với ông Stilwell, các láng giềng nhỏ hơn của Trung Quốc, trong đó có Việt Nam, Philippines và Malaysia đang thách thức các tuyên bố của Bắc Kinh đòi chủ quyền trên hầu hết Biển Đông, và trong tư cách là một tổ chức khu vực, ASEAN lẽ ra phải kháng cự lại mạnh mẽ hơn các động thái, quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc.

Ông tuyên bố nguyên văn như sau: “Đấy (tức là Biển Đông) là sân sau, là nhà của quý vị. Việt Nam đã làm tốt khi phản đối các hành vi của Trung Quốc. Tôi nghĩ rằng căn cứ vào vai trò trung tâm của mình… (khối ASEAN) nên cùng với Việt Nam chống lại những hành động gây bất ổn và tác hại đến an ninh khu vực.”.

Tuyên bố của trợ lý ngoại trưởng Mỹ được đưa ra trong bối cảnh hồ sơ Biển Đông sẽ chủ đề trọng tâm nhân Hội Nghị Thượng Đỉnh ASEAN sắp khai mạc tại Thái Lan. Tuy nhiên, khả năng khối những nước Đông Nam Á này sẽ lại không thống nhất được một lập trường mạnh mẽ đối với Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông là cao, do sự chống đối từ các đồng minh của Trung Quốc trong ASEAN như Cam Bốt chẳng hạn.

COC phải tuân thủ UNCLOS

Về một chủ đề sẽ được đề cập tới ở Bangkok là Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông đang được thương thuyết giữa Trung Quốc và ASEAN, ông Stilwell nhắc lại rằng văn kiện này phải tuân thủ Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển để bảo vệ các quyền lợi kinh tế của các nước nhỏ, đồng thời bảo đảm sao cho việc sử dụng các vùng biển diễn ra trong trật tự.

Trợ lý ngoại trưởng Mỹ đã nhấn mạnh trở lại lập trường của Hoa Kỳ về Biển Đông như sau: “Hoa Kỳ có một lập trưởng đơn giản về Biển Đông – quyền của tất cả các quốc gia phải được tôn trọng, bất kể kích thước lớn nhỏ, sức mạnh hay năng lực quân sự. Tôn trọng luật pháp quốc tế, các quyền tự do hàng hải, hàng không và các quyền sử dụng những vùng biển khác phù hợp với luật pháp quốc tế, cũng như quản lý và giải quyết tranh chấp một cách hòa bình theo luật pháp quốc tế, tất cả đều quan trọng đối với an ninh toàn cầu”.

Nguồn: RFI/Trọng Nghĩa