Thủ tướng Úc Scott Morrison (T) và đồng nhiệm Nhật Bản Yoshihide Suga sau lễ ký thỏa thuận quốc phòng tại Tokyo, Nhật Bản, ngày 17/11/2020. REUTERS – POOL.

Nhân cuộc hội đàm trực diện ngày hôm qua 17/11/2020 tại Tokyo, hai thủ tướng Úc và Nhật Bản đã đạt được một thỏa thuận cơ bản về một hiệp ước quốc phòng song phương mới, cho phép quân đội hai nước hợp tác chặt chẽ hơn. Theo nhận định của hãng tin Mỹ AP, quyết định của Úc và Nhật Bản nhằm mục tiêu đối phó với sự quyết đoán ngày càng tăng của Trung Quốc ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.

Trong cuộc họp báo chung, cả thủ tướng Uc Scott Morrison lẫn đồng nhiệm Nhật Bản, Yoshihide Suga, đều xác định rằng thỏa thuận mới mang tên chính thức Reciprocal Access Agreement – tạm dịch là Thỏa Thuận Tiếp Cận Hỗ Tương – sẽ cho phép quân đội hai bên hiện diện trên lãnh thổ của nhau để cùng tham gia huấn luyện và những chiến dịch hỗn hợp. qua đó tăng cường năng lực hợp tác và phối hợp tác chiến.

Đối với Nhật Bản, đây là thỏa thuận đầu tiên thuộc loại này kể từ sau thỏa thuận về sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ vào năm 1960, cho phép khoảng 50.000 lính Mỹ đến hoạt động trên lãnh thổ và xung quanh Nhật Bản trong khuôn khổ Hiệp ước An ninh Nhật-Mỹ.

Ông Morrison gọi thỏa thuận quốc phòng mới với Nhật Bản là một bước phát triển “mang tính bước ngoặt” đối với hai nước. Về phía Nhật, ông Suga cho biết Tokyo và Canberra là “đối tác chiến lược đặc biệt”, cùng hợp tác với nhau để duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực. Theo thủ tướng Nhật, thỏa thuận mới thể hiện quyết tâm của hai nước “nâng hợp tác an ninh lên một tầm cao mới”.

Theo giới quan sát, thỏa thuận tăng cường hợp tác quốc phòng Úc-Nhật được thúc đẩy giữa hai nước đều là đồng minh của Mỹ vào thời điểm Trung Quốc đang tỏ rõ tham vọng bành trướng thế lực trong khu vực trong khi Mỹ đang trải qua một quá trình chuyển đổi chính quyền lộn xộn.

Dù không nêu đích danh Trung Quốc, nhưng trong một tuyên bố chung, hai thủ tướng Suga và Morrison đã bày tỏ những mối “quan ngại nghiêm túc về tình hình” ở Biển Đông và Biển Hoa Đông và “phản đối mạnh mẽ” việc quân sự hóa các đảo tranh chấp và các hành động đơn phương khác nhằm thay đổi hiện trạng.

Theo AP, Nhật Bản cam kết duy trì và làm sâu sắc hơn quan hệ đồng minh 60 năm với Mỹ như nền tảng ngoại giao và an ninh của nước này, nhưng trong những năm gần đây, Nhật Bản đã tìm cách bổ sung khả năng quốc phòng của mình bằng cách tăng cường hợp tác với các nước khác, đặc biệt là Úc, trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng gia tăng các hoạt động trên biển..

Nhật Bản xem Úc gần như là một đồng minh quân sự và hai nước đã ký một thỏa thuận hợp tác quốc phòng vào năm 2007, thỏa thuận đầu tiên giữa Nhật Bản với một quốc gia khác ngoài Hoa Kỳ. Hai quốc gia cũng đã nhất trí chia sẻ nguồn tiếp liệu quân sự vào năm 2013 và mở rộng thỏa thuận vào năm 2017 để bao gồm cả bom, đạn sau khi Nhật Bản nới lỏng các hạn chế đối với việc chuyển giao thiết bị vũ khí.

Nguồn: RFI/Mai Vân

Tags: Úc - Nhật