Bà Kristalina Georgieva, giám đốc điều hành của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) phát biểu trong cuộc họp báo tại văn phòng thủ tướng Đức ở Berlin, hôm 26/08/2021. (Ảnh:Clemens Bilan/Getty Images).–

Những tiết lộ về việc các nhà lãnh đạo Ngân hàng Thế giới (WB) gây áp lực buộc nhân viên phải dựng lên một báo cáo có tác động có lợi cho Trung Quốc đã một lần nữa đã làm sáng tỏ tầm ảnh hưởng của Bắc Kinh trong hệ thống Liên Hợp Quốc (LHQ).

Một cuộc điều tra gần đây cho thấy Chủ tịch Ngân hàng Thế giới lúc bấy giờ là ông Jim Yong Kim và Giám đốc điều hành lúc đó là bà Kristalina Georgieva đã dùng “áp lực quá mức” đối với nhân viên để nâng thứ hạng của Trung Quốc trong báo cáo “Kinh doanh” năm 2018. Các nhà điều tra cho biết vào thời điểm đó, Ban lãnh đạo Ngân hàng Thế giới đã “bận rộn với các cuộc đàm phán nhạy cảm” về một đợt tăng vốn lớn, một động thái làm tăng cổ phần của Trung Quốc tại ngân hàng. Các lãnh đạo cũng đã nhiều lần nhận được những lời đề nghị từ các quan chức cấp cao của Trung Quốc muốn điểm số của quốc gia này được nâng lên để phản ánh các sáng kiến ​​cải cách của họ.

Ảnh hưởng của cuộc điều tra là rất mau lẹ. Ngân hàng Thế giới tuyên bố từ bỏ hoàn toàn báo cáo Kinh doanh trên. Bà Georgieva, hiện là người đứng đầu Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), đã phải đối mặt với những lời kêu gọi từ chức, bao gồm cả từ tạp chí The Economist. Tuy nhiên, vị quan chức đứng đầu bị chỉ trích đã kịch liệt phủ nhận kết quả điều tra.

Các nhà phân tích hiện nói rằng vụ bê bối càng nhấn mạnh ảnh hưởng xấu của Trung Cộng trong các thể chế đa phương quan trọng.

Ông Seth Cropsey, một thành viên cấp cao tại Viện nghiên cứu Hudson có trụ sở tại Hoa Thịnh Đốn, nói với The Epoch Times rằng chế độ Trung Cộng coi trật tự quốc tế hiện có là mối đe dọa đối với lợi ích của nó. “Vì vậy, Trung Cộng muốn phá vỡ nó bất cứ khi nào có thể.”

“Tầm ảnh hưởng và tư cách thành viên cũng như việc tham gia vào các tổ chức quốc tế giúp họ có lối vào cần thiết để hoàn thành mục tiêu đó.”

Ông Cropsey nói, để đạt được mục đích, Bắc Kinh “sẵn sàng sử dụng hối lộ, đe dọa vũ lực, áp lực chính trị” và bất kỳ phương tiện nào khác.

Lịch sử cộng tác

Theo chuyên gia về Trung Quốc Michael Pillsbury, Ngân hàng Thế giới đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình các cải cách kinh tế của Trung Cộng trong những năm 1980 và 1990, khi chế độ này đang cố gắng đưa đất nước thoát khỏi tình trạng bị cô lập.

Trong cuốn sách “Cuộc thi Marathon Trăm năm”, ông Pillsbury viết rằng Ngân hàng Thế giới đã bí mật cố vấn cho Trung Cộng ngay từ năm 1983. Năm đó, các nhà điều hành của Ngân hàng Thế giới đã gặp lãnh đạo Trung Cộng Đặng Tiểu Bình. Theo đó, ngân hàng đã đồng ý có nghiên cứu về Trung Quốc và khuyến nghị cách chế độ này có thể bắt kịp Hoa Kỳ về mặt kinh tế trong những thập kỷ tiếp theo.

Ông Pillsbury đã viết, trong khi Ngân hàng Thế giới từng đưa ra “một vài báo cáo mơ hồ” về nhu cầu phát triển thị trường tự do của Trung Quốc, thì một cách riêng tư, ngân hàng này vào giữa những năm 1980 đã tán thành phương thức tiếp cận xã hội chủ nghĩa của chế độ này và “không nỗ lực thực sự để vận động cho một nền kinh tế thị trường đúng nghĩa.”

Ông Pillsbury nói với The Epoch Times trong một email: “Trung Quốc sẽ không dừng chiến dịch vẫn đang thành công cho đến nay của mình để giành được ảnh hưởng quyết định trong tất cả các cơ quan chuyên môn của Liên hợp quốc và để tiếp tục thành công trong việc đạt được lợi ích từ IMF và Ngân hàng Thế giới.”

Ảnh hưởng của Trung Quốc

IMF và Ngân hàng Thế giới nằm trong số 15 cơ quan chuyên môn của Liên hợp quốc, trong đó đại diện của Trung Quốc đứng đầu 3 cơ quan. [Trong khi] không có quốc gia nào khác đứng đầu nhiều hơn một cơ quan. Trong khi đó, Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế vừa chứng kiến ​​người đứng đầu đến từ Trung Quốc của mình rời đi vào tháng Tám sau nhiệm kỳ 7 năm.

Ông Pillsbury viết: “Kể từ khi tôi viết cuốn Cuộc thi Marathon Trăm năm cách đây sáu năm, phía Trung Quốc đã không phải chịu bất kỳ lệnh trừng phạt đáng kể nào khiến họ phải thay đổi quỹ đạo đang thành công của mình nhằm vượt qua Hoa Kỳ trong vai trò đứng đầu toàn cầu.”

Theo ông Pillsbury, bước thụt lùi duy nhất gần đây của Trung Cộng trong hệ thống Liên hợp Quốc xảy ra khi ứng cử viên Trung Quốc thất bại trong cuộc bỏ phiếu cho vị trí cao nhất tại Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO).

Câu chuyện thành công của WIPO

Trước cuộc bầu cử vào tháng 03/2020 của WIPO, Chính phủ của ông Trump đã nỗ lực để đảm bảo rằng ông Wang Binyang, đại diện của chế độ Trung Cộng – nơi, trớ trêu thay, khét tiếng về việc thiếu các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ – không thành công trong nỗ lực vận động để trở thành lãnh đạo cơ quan chịu trách nhiệm bảo vệ các quyền đó trên toàn thế giới.

Cuối cùng, ông Wang đã bị đánh bại bởi ông Daren Tang, người Singapore, người được Hoa Kỳ và nhiều quốc gia phương Tây khác ủng hộ, với số phiếu 28-55.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ lúc đó là ông Mike Pompeo nói vào tháng 07/2020: “Người Trung Quốc nghĩ rằng họ sẽ nhanh chóng đạt được [vị trí] đó. Chúng tôi đã đưa ra một ứng cử viên sáng giá. … Và chúng tôi đã đè bẹp họ. Đó là một nỗ lực ngoại giao đáng kinh ngạc.”

Ông Andrew Bremberg, lúc đó là đại sứ Hoa Kỳ tại Liên hợp Quốc ở Geneva, là người đi đầu trong chiến dịch này của Chính phủ của Tổng thống Trump.

Ông Bremberg nói với The Epoch Times rằng, thành công của Hoa Thịnh Đốn tại WIPO “hoàn toàn có thể được lặp lại.”

Ông nhận định rằng, “Chính phủ của ông Biden cũng có thể làm được,” ông nói thêm rằng vấn đề là xác định các ưu tiên chính và làm việc với “các đối tác quan trọng, không để Trung Cộng cố gắng chiếm thế thượng phong trong cách các cuộc bầu cử này diễn ra.”

Ví dụ, trong cuộc bầu cử WIPO, Hoa Kỳ đã làm việc với ủy ban quy tắc của cơ quan này để cấm điện thoại hoặc chụp ảnh trong phòng bỏ phiếu. Theo ông Bremberg, trong một số trường hợp, Trung Cộng đã yêu cầu các quốc gia chụp ảnh lá phiếu để xác minh phiếu bầu của họ.

Ông nói rằng, bước cuối cùng là các quan chức Hoa Kỳ phải làm việc để “đoàn kết một liên minh lớn đằng sau một ứng cử viên tốt hơn được các bên đồng ý.”

Từ kinh nghiệm của mình ở Geneva, ông Bremberg nhận thấy sự thiếu nhận thức của các quan chức Hoa Kỳ và cộng đồng toàn cầu về “những ảnh hưởng xấu” của Trung Cộng trên các tổ chức quốc tế.

Vị cựu đại sứ này lưu ý rằng mặc dù chế độ Trung Quốc ngày càng trở nên hung hăng trong thập kỷ qua, nhưng nó vẫn chưa phải là lực lượng thống trị trong hệ thống Liên hợp Quốc.

Ông Bremberg cho biết, tuy nhiên, việc ngăn cản cuộc trường chinh của Bắc Kinh qua các thể chế đa phương này sẽ cần rất nhiều nỗ lực.

Ông chia sẻ: “Đó không phải là một điều dễ dàng. Nhưng tôi cực kỳ lạc quan rằng nếu chúng ta sẵn sàng làm việc để củng cố hệ thống và tái sử dụng vai trò lãnh đạo phù hợp với các giá trị của chúng ta, thì trên thực tế, Trung Quốc sẽ không chiếm ưu thế.”

Ông Bremberg hiện đứng đầu Tổ chức bất vụ lợi Tưởng niệm Nạn nhân Chủ nghĩa Cộng sản có trụ sở tại Hoa Thịnh Đốn.

WHO

Theo quan điểm của ông Bremberg, một tổ chức toàn cầu có thể không còn hy vọng có một sự cải cách có ý nghĩa là Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Ông nói: “Tất cả những gì chúng ta đã học được trong một năm rưỡi qua là tất cả chúng ta đều rất muốn và cần một WHO có ý nghĩa, có thể thực sự hoạt động cho một hệ thống quốc tế – và chúng ta không có điều đó. Và tôi nghĩ rằng không có một triển vọng thực tế nào mà chúng ta có thể đạt được.”

Ông Bremberg năm ngoái tham gia trong các nỗ lực của chính phủ của TT Trump nhằm tìm các phương án cải tổ tại tổ chức y tế toàn cầu liên quan đến việc xử lý đại dịch và giảm bớt sự nhượng bộ của tổ chức này trước Trung Cộng. Khi WHO từ chối những lời kêu gọi này, Tổng thống Donald Trump khi đó đã rút khỏi tổ chức này, nói rằng tổ chức này thuộc về Trung Cộng. Chính phủ của ông Biden kể từ đó đã gia nhập lại, với các quan chức cho rằng tốt hơn hết là nên thúc đẩy cải cách trong khi vẫn giữ một ghế trong đó.

Trong giai đoạn đầu của đại dịch, cơ quan này đã bị chỉ trích nặng nề về việc nhại lại các tuyên bố chính thức của Trung Cộng vốn đã hạ thấp mức độ nghiêm trọng của đợt bùng phát, đồng thời ca ngợi những gì Trung Cộng nói là các nỗ lực kiểm soát dịch của họ.

Đầu năm nay, một báo cáo về nguồn gốc virus do một nhóm do WHO đứng đầu thực hiện cùng với các nhà khoa học Trung Quốc khẳng định rằng giả thuyết rò rỉ trong phòng thí nghiệm là nguồn gốc “cực kỳ khó xảy ra” của đại dịch. Hơn một chục quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ, đã đặt câu hỏi về tính toàn vẹn của báo cáo này, chỉ ra rằng nhóm nghiên cứu thiếu quyền truy cập vào dữ liệu ban đầu từ Trung Quốc.

Khi [chúng ta] việc tăng cường giám sát đối với việc chế độ này đang tiếp tục che đậy nguồn gốc đại dịch, WHO đã tỏ rõ thái độ chống lại Bắc Kinh trong những tháng gần đây, kêu gọi sự minh bạch hơn và yêu cầu Trung Cộng cung cấp quyền truy cập vào dữ liệu thô.

Thúc đẩy Vành đai và Con đường thông qua LHQ

Trung Cộng cũng đã sử dụng các cơ quan của Liên hợp Quốc để hợp pháp hóa và thúc đẩy dự án đầu tư cơ sở hạ tầng toàn cầu khổng lồ của mình, được gọi là Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường (BRI). Kế hoạch ngàn tỷ USD đã bị giới chức Hoa Kỳ chỉ trích vì tạo điều kiện cho Bắc Kinh mở rộng ảnh hưởng kinh tế và quân sự, đồng thời gây gánh nặng nợ không bền vững cho các nước đang phát triển.

Theo một báo cáo năm 2019 của Trung tâm Nghiên cứu An ninh Mới của Hoa kỳ có trụ sở tại Hoa Thịnh Đốn, Ban Kinh tế và Xã hội của Liên hợp Quốc, một cơ quan thư ký, là phương tiện chính được Trung Cộng sử dụng để thúc đẩy BRI. Báo cáo nêu rõ, các quan chức Trung Quốc đã giữ vị trí cao nhất tại cơ quan này của Liên Hợp Quốc từ năm 2007, cho phép Bắc Kinh thu hút “một mạng lưới công dân Trung Quốc rộng khắp để hướng tổ chức này theo đuổi” BRI.

Báo cáo cho biết, thông qua những nỗ lực này, Trung Cộng đã có thể xây dựng các dự án BRI của mình theo các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp Quốc, theo đó cho phép các nguồn lực của Liên hợp Quốc được hướng đến các khoản đầu tư do Trung Quốc hậu thuẫn.

WHO, do bà Margaret Chan của Hồng Kông lãnh đạo từ năm 2007 đến năm 2017, cũng thúc đẩy BRI trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.

Vào tháng 01/2017, bà Chan đã ký một bản ghi nhớ BRI trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe với Trung Quốc tại cuộc gặp với lãnh đạo Trung Cộng Tập Cận Bình ở Geneva. Vào tháng 05/2017, chưa đầy hai tháng trước khi kết thúc nhiệm kỳ, bà Chan đã đến thăm Bắc Kinh và ký kế hoạch hành động. Sau khi rời WHO, bà Chan ngay lập tức đảm nhận các vị trí cấp cao trong các tổ chức của Trung Cộng, bao gồm Đại hội Hiệp thương Chính trị, một cơ quan cố vấn chính trị, cơ quan chủ chốt trong các nỗ lực gây ảnh hưởng trong và ngoại quốc của Trung Cộng, được biết đến là “Mặt trận thống nhất”.

Trong các nhiệm kỳ của mình, bà Chan cũng đã bổ nhiệm vợ của ông Tập, Thiếu tướng Bành Lệ Viên và người dẫn chương trình truyền hình nhà nước Trung Quốc James Chau làm đại sứ thiện chí của WHO, những vai trò mà họ vẫn giữ cho đến ngày nay.

Giám đốc hiện tại của WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus, người kế nhiệm bà Chan vào tháng 07/2017, đã dẫn đầu phái đoàn của WHO đến Diễn đàn Vành đai và Con đường về Hợp tác Y tế ở Bắc Kinh vào tháng 08/ 2017. Trong chuyến đi đến Trung Quốc đó, ông Tedros đã ký một thỏa thuận chiến lược hỗ trợ BRI, trong khi WHO nhận được khoản đóng góp bổ sung là 20 triệu USD từ chính phủ này.

Ông Ian Easton, giám đốc cấp cao tại Viện Dự án 2049 có trụ sở tại Virginia, đã cảnh báo trong một cuộc thảo luận trực tuyến vào tháng Tám do Viện Hudson tổ chức rằng: Bản ghi nhớ này giữa WHO và Trung Quốc, chưa được công khai, sẽ cho phép Trung Cộng mở rộng ảnh hưởng của mình đối với các hệ thống bệnh viện trên toàn thế giới, đặc biệt là trong lĩnh vực dữ liệu.

Ông Easton nói, thỏa thuận mở đường cho “các quốc gia khách hàng trên khắp thế giới sử dụng công nghệ, sản phẩm và phần mềm của Trung Quốc trong các bệnh viện và các tổ chức khác liên quan đến y tế toàn cầu.”

Ngân hàng Thế giới và IMF đã không trả lời các câu hỏi từ The Epoch Times liên quan đến ảnh hưởng của Trung Cộng trong các hệ thống của Liên hợp Quốc. Các quan chức của WHO cũng không trả lời yêu cầu bình luận.

Nguồn: Terri Wu @ePochTimes

Tags: Hoa Kỳ, IMF, trung quốc, WHO