Cuộc tranh cãi xoay quanh Bãi cạn Thomas thứ hai, một rạn san hô ngập nước ở quần đảo Trường Sa, vốn là chủ đề tranh chấp lãnh thổ lâu dài giữa Trung Quốc và Philippines.

Trung Quốc đã đặt một đồng minh chủ chốt của Mỹ vào tình thế khó xử khi tiết lộ chi tiết về điều mà họ cho là một thỏa thuận bí mật về Biển Đông. Bắc Kinh đã đưa ra nhiều gợi ý về một thỏa thuận được cho là với Philippines trong bối cảnh căng thẳng leo thang.

Hôm thứ Hai, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lin Jian đã tiết lộ chi tiết cụ thể về thỏa thuận mà họ cáo buộc đã được thực hiện với cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Lin tuyên bố: “Dù Philippines nói gì đi nữa, điều đó sẽ không xóa bỏ được sự thật rằng họ đã đạt được ‘thỏa thuận của các quý ông’, hiểu biết nội bộ và ‘mô hình mới’ với Trung Quốc.”

Cuộc tranh cãi xoay quanh Bãi cạn Second Thomas, một rạn san hô ngầm ở quần đảo Trường Sa, vốn là chủ đề tranh chấp lãnh thổ lâu dài giữa hai quốc gia. Tin đồn về “thỏa thuận của các quý ông” xuất hiện vào tháng trước sau khi một quan chức chính quyền Duterte thân Trung Quốc trước đây cho rằng một hiệp ước như vậy đã được thực hiện, tờ Express US đưa tin.

Theo cựu quan chức này, Manila đã đồng ý không tăng cường sự hiện diện của mình trên BRP Sierra Madre, một con tàu được Philippines cố tình cập cảng để làm tiền đồn quân sự.

Làm môi giới cho một thỏa thuận với Bắc Kinh, thỏa thuận này được cho là nhằm duy trì hiện trạng ở khu vực Trường Sa trên Biển Đông. Tuy nhiên, thỏa thuận này đã tan rã chỉ 8 tháng sau khi người kế nhiệm ông Duterte, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr, nhậm chức vào năm 2022.

Lin đã trình bày chi tiết với báo chí hôm thứ Hai rằng Manila và Bắc Kinh đã đạt được “sự hiểu biết” bổ sung liên quan đến Bãi cạn Second Thomas, nơi họ được cho là đã đề xuất một “mô hình mới” để quản lý khu vực sau nhiều vòng thảo luận ngoại giao. Theo Lin: “Vào ngày 2 tháng 2, Philippines đã thực hiện một nhiệm vụ tiếp tế theo ‘mô hình mới’ này trước khi cũng từ bỏ nó.”

Tổng thống Ferdinand Marcos Jr, người tỏ ra “kinh hoàng”, phủ nhận mọi thông tin về thỏa thuận được cho là và thách thức quan điểm cho rằng chủ quyền của Manila có thể bị suy yếu thông qua một thỏa thuận bí mật. Eduardo Ano, Cố vấn An ninh Quốc gia Philippines, cũng bác bỏ khẳng định của Bắc Kinh đồng thời phủ nhận sự tồn tại của một thỏa thuận đàm phán bí mật liên quan đến Bãi cạn Second Thomas.

Ano bày tỏ: “Tuyên bố của Đại sứ quán Trung Quốc về ‘mô hình mới’ hay ‘sự hiểu biết chung’ là hoàn toàn vô lý, lố bịch và phi lý. Sau cuộc gọi xã giao của đại sứ Trung Quốc tới văn phòng của tôi vào đầu năm ngoái, tôi chưa nói chuyện với bất kỳ quan chức nào. từ đại sứ quán Trung Quốc trực tiếp hoặc gián tiếp về bất kỳ vấn đề nào, hơn thế nữa là thảo luận về bất kỳ thỏa thuận hoặc thỏa thuận nào liên quan đến các hoạt động tiếp tế thường lệ và hợp pháp của chúng tôi ở Bãi cạn Ayungin.”

Bãi cạn Ayungin là thuật ngữ được Philippines sử dụng để chỉ cái được gọi là Bãi cạn Thomas thứ hai, trong khi chính phủ Trung Quốc gọi nó là Ren’ai Jiao.

Nguồn: Bosotti & John O’Sullivan @ Irish Star

Tags: biển Đông, philippines, trung quốc