Trong hướng dẫn “An Ninh Quốc gia tạm thời” được Tòa Bạch Ốc công bố, chính quyền Biden đã nhắc tới Trung Quốc như là một quốc gia duy nhất có sức mạnh toàn diện để thách thức trật tự quốc tế hiện tại. Chiến lược Ấn Độ – Thái Bình Dương tập trung vào việc kiểm soát sự hung hăng của Trung Quốc với trung tâm là các liên minh quân sự có hệ thống. Với việc thành lập bộ tứ kim cương QUAD bao gồm Mỹ, Nhật, Úc và Ấn, các quốc gia hi vọng có thể kiềm chế sự bành trướng của Trung Quốc tại khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương. Tuy nhiên viêc không có mặt Hàn Quốc đã đặt ra một dấu hỏi lớn về vị thế của quốc gia này tại khu vực Đông Á.

Trong hội nghị thượng đỉnh Mỹ – Hàn vào tháng 5, một quan chức đã khẳng định lập trường của Mỹ về vấn đề không mời Hàn Quốc tham gia bộ tứ kim cương QUAD. Mặc dù, ông Biden đã khẳng định liên minh Mỹ – Hàn chưa bao giờ gắn bó chặt chẽ như vậy trong 70 năm vừa qua. Tuy nhiên việc không tham gia vào QUAD của Hàn Quốc khiến nhiều người đặt câu hỏi về vị thế của quốc gia này tại khu vực Đông Á cũng như lý do tại sao Hàn Quốc không nằm trong bộ tứ?

QUAD có cội nguồn từ 2004 sau trận sóng thần ở Indonesia. Vào năm 2007, thủ tướng Nhật Shinzo Abe đề xuất lập Bộ Tứ. Năm 2008, Úc ra khỏi Bộ Tức để tăng cường quan hệ với Trung Quốc. Cho tới năm 2018 -2019, QUAD mới hồi sinh và được duy trì bằng các diễn đàn bộ trưởng và tập trận quân sự giữa các quốc gia thành viên. Tới thời Biden, ông này đã thúc đẩy QUAD trở thành một hội nghị thượng đỉnh để hiện thực hóa một vùng “Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và rộng mở”.

Thời gian QUAD hồi sinh là thời điểm tổng thống Moon Jae In (문재인) và đảng Dân Chủ đang cầm quyền tại Hàn Quốc. Có nhiều nguồn tin cho rằng: “Hàn Quốc đã được chính quyền Biden mời vào nhóm này, nhưng chính phủ đã từ chối”. Mặc dù chính quyền ông Moon đã khẳng định rằng đây là nguồn tin bịa đặt nhưng chiến lược đối ngoại thân Trung Quốc xa lánh Mỹ và đối đầu với Nhật Bản của chính quyền ông Moon là không thể chối cãi.

Nhà nghiên cứu Victor Cha (빅터 차) đã đưa ra rất nhiều lý do để khẳng định rằng “thật khó hiểu vì sao Hàn Quốc không được mời vào QUAD”. Lý do được ông Cha đưa ra bao gồm: Hàn Quốc là đồng minh thân cận thứ 2 của Mỹ tại Châu Á; thứ hai là Hàn Quốc là quốc gia lý tưởng để đảm bảo an ninh khu vực nhờ khả năng ứng phó nhạy bén với đại dịch COVID 19, và khả năng sản xuất chip nhớ hàng đầu thế giới; thứ ba là nếu Biden không mời Hàn Quốc thì đây là sự xúc phạm với Hàn Quốc, chính phủ và nhân dân Hàn chắc chắn sẽ thất vọng, tức giân và xấu hổ về vấn đề này. Thứ tư là tại sao ông Moon Jae In không đưa ra yêu cầu tham gia nhóm Bộ Tứ. Đây cũng có thể chính là lý do mà Đảng ông Moon đã thua trong cuộc đua đến ghế tổng thống và thua đậm trong đợt bầu cử địa phương trong tuần đầu tháng 6 vừa qua.

Câu hỏi hiện đang đặt ra với chính quyền mới tại Hàn Quốc đó là: liệu có QUAD+ trong thời gian tới? Tổng thống Yoon Suk Yeol (윤석열), người đã khẳng định lập trường sát gần hơn nữa với Mỹ và quyết tâm theo đuổi để trở thành thành viên của QUAD trong thời gian chạy đua vào ghế tổng thống, liệu sẽ trả lời thế nào để hoàn thành lời hứa của mình với nhân dân?

Nguồn: RFI/Trần Công